Qorxunu qovan qorxu...

Bakı:

17°C

82%

2m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Sosial / Qorxunu qovan qorxu...

Qorxunu qovan qorxu...

28.05.2025 [08:57]

Çıldağ - xurafatmı, müalicə üsulumu?

Bəziləri onu xurafat, bəziləri isə həqiqətən də faydalı sayır - söhbət hər kəsə bəlli çıldağ üsulundan gedir. Türkəçarənin bir növü hesab olunan çıldağ qədim zamanlardan qorxunu götürmək məqsədilə müalicə üsulu kimi istifadə olunub. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində qorxuya düşən uşaq və ya böyüklərin sağalması üçün bu üsuldan yenə də istifadə edənlər var.

Proses necə edilir?

Çıldağ mərasimində su, od, duz, iynə və ya dəmir parçası kimi vasitələrdən istifadə edilir. Qorxunun insandan çıxarılması üçün dua oxunur, suya baxaraq müəyyən sözlər deyilir və ya xüsusi şəkildə od üzərində dualar tələffüz olunur.

Bəzən çörək və ya paltar vasitəsilə qorxu simvolik olaraq insandan “götürülüb” külə, axar suya və ya torpağa “verilir”. Əslində, burada məqsəd insanın içindəki gərginliyi (mənfi emosiyaları) təmizləyərək, onu ruhi tarazlığa qaytarmaqdır. Bu kimi mərasimlər elmi baxımdan tibbi müalicə üsulu sayılmır. Çıldağ praktikası xalqın təbiətə, inanclara və enerji tarazlığına dair qədim dünyagörüşünün təzahürüdür.

Çıldağla bağlı belə bir fikir də var - əgər bədənə köz dəyən zaman insan səksənmirsə, deməli, həqiqətən nədənsə çox qorxub. Bir çox insan çildağın mövhümat olduğunu düşünsə də, bu türkəçarəyə inananların, hətta faydasını görənlərin sayı az deyil.

Faydası varmı?

İlahiyyatçı Ağa Hacıbəyli bildirib ki, xalq arasında yayılmış bir çox ənənələr xurafata dayansa da, mövhumat xarakterli olsa da, bəziləri əsaslı və faydalıdır. İlahiyyatçı çıldağdan qabaq belə inanclardan biri olan bəd nəzərdən danışıb: “Göz dəymə və yaxud bədnəzər də bu qəbildəndir. Bəzi ölkələrdə bu kimi məsələlərlə məşğul olan, tədqiqat aparan elmi mərkəzlər, institutlar var və bu kimi “enerjiyə” sahib olan insanları cəmiyyətdən kənar olmağa belə məcbur edirlər. Çünki onların gözündə xüsusi bir enerji var ki, bunun maddəyə, cismə təsiri var. Sınaqlar da göstərir ki, bu, var. Quran da təsdiq edir ki, sehr, bədnəzər var. Sehr də mənfi enerjinin şəxsə yönləndirilməsidir. Onun mənfi auraya, bədbin notlarla blokadaya alınmasıdır ki, bu zaman hərəkət, fəaliyyət və düşüncədə ləngimə, pozulma meydana çıxır”.

A.Hacıbəyli çıldağ və onun yaranma səbəblərindən də danışıb: “Qorxu bir haldır və növləri müxtəlifdir. Həmin növlərin bəziləri fərqli xəstəlik və problemlərə gətirib, çıxara bilir. Bu da insanların yaş və xarakterindən, sağlamlıq dərəcəsindən asılıdır. Təbii ki, qədim zamanlarda psixoloq, psixiatr, nevroloji xəstəliklər üzrə mütəxəssislər olmadığı üçün insanlar təbii, sınanmış yollarla qorxu və qorxudan yaranan problemləri aradan qaldırıblar. Çıldağ da bu qədim adətlərdəndir. Onun elmi, tibbi, psixoloji cəhətdən mahiyyəti sadəcə bizdə araşdırılmayıb. Araşdırılsa, şübhəsiz ki, bunun elmi izahı da olmamış olmaz”.

İslam dinində çıldağla bağlı hədislər var?

İlahiyyatçı qeyd edib ki, dindəki bəzi hədislərdə yazılan müalicə üsullarından biri həcəmət, yəni, qan almaq, biri də dağlamaq, yəni, çıldağ kimi vasitələrdir: “Bu gün qan almağı elm də təsdiq və təqdir edir. Keçmiş zamanlarda yaraları isti alətlə dağlayıb, qan axınının qarşısını alıblar. Çıldağ zamanı da buna bənzər üsullarla qorxan adama təsir edilir”.

Yeganə BAYRAMOVA

Paylaş:

Baxılıb: 186 dəfə