Qondarma "erməni soyqırımı"nın əsl üzü amerikalı tədqiqatçının gözü ilə

Bakı:

21°C

37%

7m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Qondarma "erməni soyqırımı"nın əsl üzü amerikalı tədqiqatçının gözü ilə

Qondarma "erməni soyqırımı"nın əsl üzü amerikalı tədqiqatçının gözü ilə

25.04.2009 [12:10]

“Uzun illərdir ki, türklərlə ermənilər arasında baş vermiş konfliktlər yalnız erməni müəlliflərinin nöqteyi-nəzərindən qələmə alınmış əsərlərdə yer alıb. Onlar isə türklərin ermənilər tərəfindən öldürülməsi faktını həmişə inkar edirlər”. Bu fikirlər amerikalı tədqiqatçı Castin Makkartinin “Anadolu 1915: türklər də, həmçinin, həlak olublar” kitabında yer alıb. Müəllif kitabında qeyd edir ki, qəzetlərin yazdığı kimi 1915-ci ildə Türkiyədə baş vermiş hadisələr bu gün baş versəydi necə olardı... Təəssüflər olsun ki, hər zaman tarixi hadisələr obyektiv olaraq ictimaiyyətə çatdırılmır. Burada insanlara yüz il bundan əvvəl baş vermiş tarixi hadisəni birtərəfli şəkildə çatdırmaq istəyirlər: “XVIII əsrin sonunda Rusiya qonşu xalqların ərazisini işğal etməyə başlayıb. Onların cənub istiqamətində irəliləmələrinə türklər və digər müsəlman xalqları mane olurdu. Krımda və Qafqazda yaşayan müsəlman xalqlar emiqrasiya etmək məcburiyyətində idilər. Xüsusilə, Qafqazda ruslara müqavimət göstərənlər aradan götürülürdü. Rusiya çarı yeni işğal olunmuş ərazilərdə loyal xalqların yerləşdirilməsini istəyirdi. Buna görə də, ruslar və digər slavyan xalqları türklərə və digər müsəlman xalqlara məxsus torpaqlara köçürülürdülər. Yeni işğal olunmuş ərazilərin hamısına slavyan xalqlarını köçürmək mümkün olmadı. Ruslar üçün slavyanları, hətta Şimali Qafqazda yerləşdirmək belə çətin idi. Bu baxımdan Qafqaz sıra dağlarından aşağıda yerləşən ərazilərə köçürmə siyasətində dəyişikliklər edildi. Belə ki, ruslar Qafqazın cənubunu İranın və Osmanlı İmperiyasının nəzarətindən götürdü. Ruslar bu halda yerli türklərin üsyanından da çəkinirdilər. Bura xüsusilə, Osmanlı İmperiyası ilə sərhəd ərazilər daxil idi. Bu yerləri neytrallaşdırmaq üçün özlərinə sadiq xristian xalqları köçürmək niyyətində idilər. Ruslar erməniləri - İranda və Türkiyədə yaşayan erməniləri türklərlə müsəlmanları bir-birindən ayıracaq vəziyyətdə məskunlaşdırdılar”.
Əsərin müəllifi, həmçinin, XIX əsrin sonunda ermənilərin Osmanlı İmperiyası ərazisində üsyanlarına da toxunub: “Ermənilər Şərqi Anadoluda müsəlman əhalinin dəfələrlə çox olmasına baxmayaraq, müstəqil Ermənistan dövləti yaratmaq istəyirdilər. Ruslar isə onlara hər cür dəstək verirdi. 1895-1909-cu illərdə baş tutmayan üsyanlardan sonra ermənilər üçün 1914-cü ildə yenidən şans yarandı. Rusiya Osmanlı İmperiyasına qarşı mübaribəyə girdi. Bununla da, Türkiyənin bütün ərazilərində ermənilərin üsyanları başladı. Ruslar erməniləri silahla təchiz edir, ermənilər isə lazımi informasiyanı ruslar tərəfə ötürürdülər. On minlərlə erməni partizan dəstələri sıralarına yazılmışdı. Şərqi Anadolunun böyük şəhərindən biri Van 1915-ci ilin aprel ayında erməni üsyançıları tərəfindən tutuldu və şəhərin müsəlman əhalisinin demək olar ki, hamısı qətlə yetirildi. Şərqi Anadoluda ermənilər bütün istiqamətlər üzrə müsəlmanlara hücumlar edirdilər. Ermənilərə cavab olaraq öz növbəsində türklər və xüsusilə, kürdlər erməni kəndlərinə hücumlara başladılar. Bu, qanlı müharibənin başlanğıcı idi”.
Castin Makkarti, eyni zamanda, İrəvandan və Qafqazın digər ərazilərindən türklərin sıxışdırılması, öldürülməsi və qovulması ilə bağlı məsələlərdən yazıb: “İrəvan şəhərinin müsəlman əhalisinin 2/3 -i I Dünya müharibəsinin sonunda məhv edilmişdi”.
Müəllif yazır ki, baş vermiş qanlı müharibələrin nəticəsi olaraq 2,5 milyon müsəlman erməni vəhşiliyinin qurbanı olmuşdu.
Material 1News.az
saytından götürülüb

Paylaş:

Baxılıb: 1145 dəfə