Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Görüşü: Azərbaycanın Regional Vizionu və İlham Əliyevin Strateji Mesajları

Bakı:

18°C

82%

7m/s

AZ RU EN

Ana səhifə / Arxiv / Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Görüşü: Azərbaycanın Regional Vizionu və İlham Əliyevin Strateji Mesajları

Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Görüşü: Azərbaycanın Regional Vizionu və İlham Əliyevin Strateji Mesajları

18.11.2025 [15:54]

Prezident İlham Əliyevin UzA-ya müsahibəsinin ikinci mühüm xətti Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ilə çoxşaxəli əlaqələrinin yeni mərhələsini əks etdirir. Müsahibə 7-ci Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Məşvərət Görüşü ərəfəsində verildiyi üçün İlham Əliyevin fikirləri təkcə Azərbaycan-Özbəkistan münasibətlərinə deyil, ümumilikdə regionun geosiyasi gələcəyinə aydınlıq gətirir. Dövlət başçısı bildirir ki, Azərbaycan bu formatda üçüncü dəfə iştirak edir və bu, Bakının regionla əlaqələrinə verdiyi böyük əhəmiyyətin göstəricisidir. Azərbaycan Mərkəzi Asiyanın ayrılmaz tərəfdaşı olmaq xəttini strateji olaraq davam etdirir.

Prezident müsahibədə vurğulayır ki, Mərkəzi Asiya regionu ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələr köklü tarixi bağlar üzərində qurulub. Türk dünyasına mənsubluq, ortaq mədəniyyət, oxşar siyasi düşüncə, müasir dövlətçilik prinsipləri bu əməkdaşlığı xüsusi dəyərə çevirir. İlham Əliyev qeyd edir ki, regionun inteqrasiyası yalnız siyasi qərar deyil, həm də xalqların iradəsidir. Liderlərin səmimi münasibətləri isə bu inteqrasiyanı daha sürətli və dayanıqlı edir.

Müsahibədə Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ilə əməkdaşlığının əsas dayaqları kimi nəqliyyat, enerji və ticarət qeyd edilir. Prezident xüsusilə Orta Dəhlizin strateji əhəmiyyətini vurğulayır. Bu dəhliz Çin-Orta Asiya-Qafqaz-Avropa xəttini birləşdirən ən mühüm logistika şəbəkəsidir. İlham Əliyev bildirir ki, Azərbaycanın limanları – xüsusilə Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı – artıq region üçün aparıcı nəqliyyat qovşağına çevrilir. Bu infrastruktur Mərkəzi Asiya mallarının Avropa, Türkiyə, Qara dəniz, Aralıq dənizi və Yaxın Şərq bazarlarına vaxtında və təhlükəsiz çıxışını təmin edir.

BTK dəmir yolunun genişləndirilməsi, yeni hava marşrutlarının açılması, multimodal nəqliyyat düyünlərinin təşkili beynəlxalq tranzit zəncirində Azərbaycanın rolunu artırır. İlham Əliyev müsahibədə vurğulayır ki, logistik dərinləşmə təkcə iqtisadi nəticə doğurmur, həm də siyasi sabitliyi, regional təhlükəsizliyi möhkəmləndirir. Çünki nəqliyyat əməkdaşlığı ölkələri bir-birinə bağlayan ən praktik əməkdaşlıq formasıdır.

Enerji sahəsində regional əməkdaşlıq da xüsusi yer tutur. Azərbaycan Cənub Qaz Dəhlizi vasitəsilə Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə verir, Mərkəzi Asiya ölkələri isə bu sistemə inteqrasiya etməkdə maraqlıdır. İlham Əliyev bildirir ki, enerji sistemlərinin sinxronlaşdırılması, elektrik mübadiləsi, bərpa olunan enerji layihələri regionun gələcək iqtisadi modelində aparıcı rol oynayacaq. Prezidentin sözlərindən aydın olur ki, Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında yaşıl enerji sahəsində əməkdaşlıq böyük potensiala malikdir.

Müsahibədə iqtisadi göstəricilər xüsusi vurğulanır. İlham Əliyev bildirir ki, Azərbaycan Mərkəzi Asiya ölkələri ilə ticarət dövriyyəsini ilbəil artırır. Son illərdə bu artım xüsusilə sürətlənib. Təkcə Özbəkistanla ticarət dövriyyəsinin rekord dərəcədə artması regionda iqtisadi dinamikanın real göstəricisidir. Dövlət başçısı qeyd edir ki, Azərbaycan regional investisiyalarda fəal iştirak edir, eyni zamanda Mərkəzi Asiya kapitalının Azərbaycana axınını da dəstəkləyir. Bu investisiya mübadiləsi qarşılıqlı iqtisadi etimadın əsas göstəricisidir.

İnsan kapitalı, mədəni əməkdaşlıq, elm və təhsil əlaqələri müsahibənin digər əhəmiyyətli hissəsini təşkil edir. İlham Əliyev bildirir ki, mədəni yaxınlıq xalqlarımızı birləşdirir, dövlətlərarası münasibətləri möhkəmləndirir. Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında mədəniyyət günləri, sənət festivalları, ədəbiyyat layihələri, kino əməkdaşlıqları xalqlar arasında yeni təmaslar yaradır. Prezident vurğulayır ki, bu əməkdaşlıq gələcək nəsillərin dünyagörüşünü formalaşdırmaq üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.

İlham Əliyevin müsahibəsində diqqət çəkən vacib məqamlardan biri də təhlükəsizlik əməkdaşlığıdır. Dövlət başçısı açıq şəkildə bildirir ki, Mərkəzi Asiya regionu ilə Azərbaycan arasında strateji əməkdaşlıq həm də regional sabitliyi möhkəmləndirir. Transsərhəd təhlükələr, informasiya təhlükəsizliyi, sərhəd nəzarəti, terrorizmə və separatizmə qarşı mübarizə bu əməkdaşlığın əsas istiqamətləri arasında göstərilir. Prezident qeyd edir ki, bu sahədə qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi dövlətlərin təhlükəsizlik mexanizmlərini gücləndirir.

Müsahibənin sonunda İlham Əliyev gələcək perspektivlərə xüsusi diqqət yetirir. O vurğulayır ki, Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının Məşvərət Görüşü regionda yeni inteqrasiya mərhələsinin başlanğıc nöqtəsidir. Azərbaycan bu formatda fəal iştirak etməklə həm öz milli maraqlarını qoruyur, həm də regionda əməkdaşlıq mədəniyyətinin formalaşmasına töhfə verir. Prezident bildirilir ki, region ölkələri birlikdə müasir dünyanın geosiyasi çağırışlarına daha effektiv cavab verə bilərlər.

Nəticə olaraq, İlham Əliyevin UzA-ya müsahibəsi Azərbaycanın regional siyasətinin strateji xəttini tam şəkildə göstərir. Bu müsahibə həm də sübut edir ki, Azərbaycan və Mərkəzi Asiya dövlətləri arasında əməkdaşlıq yalnız bugünün deyil, gələcəyin də siyasətidir. Dövlət başçısı bir daha vurğulayır ki, bu əməkdaşlığın əsasında xalqların qardaşlığı, iqtisadi maraqların uzlaşması, liderlərin siyasi iradəsi və tarixi məsuliyyət dayanır. Bu səbəbdən də Azərbaycan Mərkəzi Asiyanın ən etibarlı tərəfdaşlarından biri olaraq qalacaq və regionun inkişafına töhfə verməyə davam edəcək.

Zaur Mehdiyev,

YAP Gədəbəy rayon təşkilatının sədr müavini.

Paylaş:

Baxılıb: 46 dəfə