“Ana yurt” marşı...

Ana səhifə / Mədəniyyət / “Ana yurt” marşı...

“Ana yurt” marşı...

19.01.2023 [11:09]

Bütün türklərin himninin yaradıcıları kimlərdir?

MÜŞFİQƏ

Özbek, Türkmen, Uygur,

Tatar, Azer bir boydur;

Karakalpak, Kırgız, Kazak bunlar bir soydur.

Şübhəsiz ki, dinləyərkən “Ana yurt” marşı elə ilk notlardan insanı özünə heyran edir, dərhal zümzümə etmək istəyi baş qaldırır. İfaçının ürəyəyatımlı avazı, səsinin çaları bu himni daha da doğmalaşdırır, insanı birliyə səsləyir. Bir sıra tədbirlərdə, eləcə də bayramlarda mütəmadi olaraq eşidilir. Bir sözlə, Türk dünyasının marşına çevrilmiş “Ana yurt” marşı bütün dünya türkləri arasında böyük marağa səbəb olub.

Görəsən, ürəklərə yol tapan, böyükdən-kiçiyə hər kəsin sevə-sevə dinlədiyi marş necə yaranıb? Niyə türkçülüyü tərənnüm edən marşın müəlliflərini tanımırıq və onları yetərincə tanıtmırıq? Bu məqsədlə də, marşın yaranma tarixi barədə bir qədər araşdırma aparmaq qərarına gəldik.

Özbekistan, Türkmenistan diye kurmuşlar.

Anayurdum Türkistan’ı bölüp koymuşlar.

İnanmayın, aldanmayın ey, Türk yiğitler

Kırk asırlık tarihe sahip olan Türkler

Hər bir türk övladının əzbər bildiyi bu himnin sözləri Hayati Bice, bəstəsi isə özbək türkü Mehmet Sabir Kargerə məxsusdur. Sabir Karger türkçülük sevgisi ilə böyümüş, Türküstan musiqisinin və folklorunun türk dövlətlərində tanınması üçün fəaliyyət göstərmiş, eləcə də türk boylarını və mədəniyyətini musiqi ilə dinləyicilərə çatdırmış sənət aşiqidir. 1957-ci ildə Güney Türküstanın Andhoy şəhərində anadan olub. “Türküstan xalq musiqisi” adlı iki albomu var. Musiqinin türk dünyasının birləşdirici gücü olduğuna inanan Karger əsərlərini Qafqazdan Balkanlara, Kərkükdən Krıma qədər dünyanın müxtəlif yerlərində yaşayan türklərə ithaf edib. “Ana yurt” və “Gözəl Türküstan” əsərləri ilə adını türk musiqi tarixinə yazdırıb.

Türkistan, Kafkasistan ey güzel yurdumuz

Sana kurban olalım ey, anayurdumuz

Marşın sözlərinin müəllifi Hayati Bice isə 1959-cu ildə Türkiyədə anadan olub. O, əslən Qafqaz qaraçay türklərindəndir. İxtisasca həkim olsa da, 90-cı illərində əvvəllərindən türkçülüklə bağlı bir çox araşdırmalar aparıb. “Türk yurdları” dərgisinin baş redaktoru olub. Eləcə də Türküstanla bağlı müşahidələrini “Türküstan arzusu” adlı avtobioqrafik əsərində qələmə alıb. “Qafqazdan Anadoluya köçlər” adlı ilk kitabını isə 1989-cu ildə nəşr etdirib. “Ana yurt” marşının sözlərini də elə bu zamanlarda ilhamlanaraq yazdığı deyilir. 30 ildən çoxdur ki, bu marş dillər əzbəridir. İnsana ovqat və sevinc hissi bəxş etməkdə davam edir. Hər sətrində, hər notunda türk dünyasını birliyə çağırır. Marşın sədası altında bir daha: “Nə mutlu türkəm deyənə”...