Kosmosda xərçəngin müalicəsi üzrə texnologiya sınaqdan keçirilir
06.08.2025 [11:34]
“Encapsulate” biotexnoloji şirkəti konkret bir xəstənin orqanizmindəki bədxassəli şişə qarşı hansı dərmanların ən təsirli olacağını təxmin edə bilən bir sistem hazırlayır. AZƏRTAC ISS Milli Laboratoriyasının məlumatına istinadla xəbər verir ki, yeni texnologiya Beynəlxalq Kosmik Stansiyadakı (BKS) mikroqravitasiyadan istifadə edir.
Layihə həm NASA, həm də ABŞ Milli Elm Fondu tərəfindən dəstəklənib. “Encapsulate” şirkəti biopsiya nümunələrindən xəstənin şişinin kiçik replikalarını yetişdirən mikrocihaz olan çip üzərində şiş platformasını inkişaf etdirmək üçün 4,88 milyon dollar vəsait cəlb edib. Bu mikroşişlər faktiki terapiya başlamazdan əvvəl ən təsirli müalicəni müəyyən etmək üçün müxtəlif dərmanlara məruz qalır.
Xüsusilə aqressiv və ya müalicəyə davamlı şişlər üçün nümunələr kosmosa göndərilir. Mikroqravitasiya şəraitində hüceyrələr şişlərin insan bədənində necə davrandığını daha dəqiq təqlid edən çox mürəkkəb 3D strukturlar əmələ gətirir. Proses tam avtomatlaşdırılıb: çip məlumatları toplayır, şişin reaksiyasını izləyir və nəticələri yenidən Yerə ötürür. Buna əsaslanaraq, həkimlər ən yaxşı müalicə variantı üçün tövsiyələr alırlar.
İlk təcrübələr “SpaceX” kosmik şirkətinin 30-cu yük missiyasında baş tutub. Burada sistem astronavtların iştirakı olmadan müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərib. Yer üzündə müalicəyə müqavimət göstərən bəzi şişlər kosmosda eyni dərmanlara cavab verərək gizli davranış xüsusiyyətlərini ortaya qoyub. Bəzi hallarda tədqiqatçılar gələcək metastazla potensial olaraq əlaqəli hüceyrə hərəkətini də müşahidə ediblər.
“Encapsulate” bu məlumatlardan hər dəfə orbitə nümunələr göndərməyə ehtiyac olmadan dərmana qarşı müqavimətin və metastatik potensialın erkən əlamətlərini aşkarlaya bilən süni intellekt modeli tətbiq etmək üçün istifadəni hədəfləyir. Şişlərin təxminən 85-90 faizi Yer üzündə təhlil edilə bilər, kosmos isə ən mürəkkəb hallar üçün nəzərdə tutulur.
Hər testin qiyməti bir neçə min dollara başa gəlir, halbuki son mərhələdə xərçəngin müalicəsi üçün yüz minlərlə dollar lazımdır. “Encapsulate” indi “UConn Health”, “Memorial Sloan Kettering” xərçəng mərkəzi və digər tərəfdaşlarla birgə kolorektal və pankreas xərçəngi diaqnozu qoyulmuş 100-200 xəstə ilə klinik sınaqlara başlayır.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Sosial
01 Noyabr 14:19
Dünya
01 Noyabr 13:45
YAP xəbərləri
01 Noyabr 13:28
Gündəm
01 Noyabr 12:48
İqtisadiyyat
01 Noyabr 12:31
Siyasət
01 Noyabr 12:19
İqtisadiyyat
01 Noyabr 11:57
Xəbər lenti
01 Noyabr 11:46
Gündəm
01 Noyabr 11:44
MEDİA
01 Noyabr 11:42
Siyasət
01 Noyabr 11:28
Analitik
01 Noyabr 10:53
Siyasət
01 Noyabr 10:38
Sosial
01 Noyabr 10:16
Analitik
01 Noyabr 09:52
Analitik
01 Noyabr 09:35
Sosial
01 Noyabr 09:13
MEDİA
01 Noyabr 08:59
Ədəbiyyat
01 Noyabr 08:24
Dünya
31 Oktyabr 23:46
Siyasət
31 Oktyabr 23:41
Daxili siyasət
31 Oktyabr 23:32
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 23:27
Siyasət
31 Oktyabr 23:22
Dünya
31 Oktyabr 23:18
Dünya
31 Oktyabr 22:51
Dünya
31 Oktyabr 22:45
Dünya
31 Oktyabr 22:17
Dünya
31 Oktyabr 21:59
Dünya
31 Oktyabr 21:26
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 21:05
Dünya
31 Oktyabr 20:58
Hadisə
31 Oktyabr 20:35
Sosial
31 Oktyabr 20:19
İqtisadiyyat
31 Oktyabr 19:46
Dünya
31 Oktyabr 19:31
Sosial
31 Oktyabr 19:11
Siyasət
31 Oktyabr 18:33
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 18:14
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 18:02
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 17:53
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 17:50
İqtisadiyyat
31 Oktyabr 17:25
Hadisə
31 Oktyabr 17:09
Dünya
31 Oktyabr 16:41
Siyasət
31 Oktyabr 16:19
Sosial
31 Oktyabr 16:18
Hadisə
31 Oktyabr 16:13
Dünya
31 Oktyabr 15:32
Dünya
31 Oktyabr 15:06
Hadisə
31 Oktyabr 14:53
Sosial
31 Oktyabr 14:52
Dünya
31 Oktyabr 14:20
Dünya
31 Oktyabr 13:53
Dünya
31 Oktyabr 13:30
Dünya
31 Oktyabr 13:19
Dünya
31 Oktyabr 12:46
YAP xəbərləri
31 Oktyabr 12:33
Siyasət
31 Oktyabr 12:25
Elanlar
31 Oktyabr 12:07
Sosial
31 Oktyabr 11:52
Elm
31 Oktyabr 11:50
Hadisə
31 Oktyabr 11:37
Siyasət
31 Oktyabr 11:20
Siyasət
31 Oktyabr 11:08
Hadisə
31 Oktyabr 11:07
İqtisadiyyat
31 Oktyabr 10:53
İqtisadiyyat
31 Oktyabr 10:52
İqtisadiyyat
31 Oktyabr 10:49
MEDİA
31 Oktyabr 10:30
| B | Be | Ça | Ç | Ca | C | Ş |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 |
