Qərbi Azərbaycan abidələri: erməniləşdirilməyə cəhd edilən Tauz-qala
02.12.2024 [13:14]
Abidə Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistanın) Tovuz mərzi deyilən ərazisində yerləşir. 1995-ci ildə ermənilər tarixi saxtakarlığa yol verərək ərazinin adını dəyişib “Tavuş” adlandırdılar. Tavuş Ermənistan Respublikasının 10 mərzindən biri hesab olunur. Tavuş Ermənistanın şimal-şərqində Azərbaycan və Gürcüstanla sərhəddə yerləşir. Tavuş daha öncə Azərbaycanın Qazax qəzasının tərkibində olub.
Bu barədə AZƏRTAC-a AMEA Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı Faiq İsmayılov bildirib. Onun sözlərinə görə, abidənin yerləşdiyi ərazinin adı qədim türkcədən tərcümədə dağ üstündə qala mənasını verir - "Tau ust qala". Qalanın adı ərazinin adından götürülərək Tavus adlandırılıb. Bəzi mənbələrdə Qalanı III əsrdə əraziyə köç edən hunlar tərəfindən tikdikləri bildirilir.
“Tauz-qalanın yerləşdiyi coğrafi ərazi keçmiş Şəmsəddil Sultanlığının ərazisi olub. Şəmsəddil sultanlığı 1747-ci ildə yaranmışdı. Ərazisi 4200 verst, əhalisi qızılbaş türk tayfalarından olan zülqədərlərdən ibarət idi. Sultan Allahverdi Zülqədər ilk Şəmsəddil sultanı olub (1747-1761-ci illər). Şəmsəddilin ən qüdrətli sultanı Nəsib sultan olmuşdur (1797-1819). Sultanlığın mərkəzi indiki Tovuz rayonu ərazisindəki Öksüzlü obası olub. Şəmsəddil sultanlığı zaman-zaman Gəncə xanlığına və Kartli çarlığına tabe olsa da, müstəqil siyasət yürüdürdü. Tarixdə Şəmsəddin sultanlığı (mahalı) da adlandırılan Şəmsəddil sultanlığı 1801-ci ildə ləğv edilərək zorla Rusiyanın tərkibinə qatılmışdı”, - deyə o əlavə edib.
Alim vurğulayıb ki, qala strateji əhəmiyyətli ərazidə yerləşir, ətrafı qülləli mühafizə divarları və sıldırım qayalarla əhatələnib. Qalanın daxilində bir neçə inzibati bina və yaşayış evləri olsa da, hamısı ermənilər tərəfindən dağıdılaraq xarabalığa çevrilib. Binaların üzərlərindəki divar yazıları, loqolar və digər bədii daş nümunələri ermənilər tərəfindən çıxarılaraq ya məhv edilib, ya da naməlum istiqamətə daşınıb.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 15:50
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 15:38
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 15:33
Diaspor
20 Oktyabr 15:26
Sosial
20 Oktyabr 15:23
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 15:21
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 14:56
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 14:52
Xəbər lenti
20 Oktyabr 14:31
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 14:29
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 13:56
Hadisə
20 Oktyabr 13:54
Sosial
20 Oktyabr 13:29
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 13:28
Sosial
20 Oktyabr 13:27
Hadisə
20 Oktyabr 13:12
İqtisadiyyat
20 Oktyabr 13:09
İqtisadiyyat
20 Oktyabr 13:07
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 12:54
Gündəm
20 Oktyabr 12:54
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 12:25
Gündəm
20 Oktyabr 12:13
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 11:52
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 11:50
Sosial
20 Oktyabr 10:42
Dünya
20 Oktyabr 10:21
YAP xəbərləri
20 Oktyabr 09:53
Sosial
20 Oktyabr 09:47
Dünya
20 Oktyabr 09:14
Dünya
20 Oktyabr 08:42
Gündəm
20 Oktyabr 02:43
Dünya
19 Oktyabr 23:35
Dünya
19 Oktyabr 22:27
Siyasət
19 Oktyabr 21:39
İdman
19 Oktyabr 20:30
Sosial
19 Oktyabr 19:59
Sosial
19 Oktyabr 18:30
Sosial
19 Oktyabr 17:57
Dünya
19 Oktyabr 16:29
İqtisadiyyat
19 Oktyabr 15:34
Siyasət
19 Oktyabr 14:32
YAP xəbərləri
19 Oktyabr 13:29
Dünya
19 Oktyabr 13:25
Dünya
19 Oktyabr 12:30
Dünya
19 Oktyabr 11:41
Siyasət
19 Oktyabr 11:35
Dünya
19 Oktyabr 10:51
Dünya
19 Oktyabr 10:29
Dünya
19 Oktyabr 10:16
İdman
19 Oktyabr 09:50
Sosial
19 Oktyabr 09:21
İdman
19 Oktyabr 08:55
Siyasət
19 Oktyabr 08:17
Analitik
18 Oktyabr 22:22
Siyasət
18 Oktyabr 21:35
Dünya
18 Oktyabr 20:41
Siyasət
18 Oktyabr 20:36
Sosial
18 Oktyabr 19:26
Gündəm
18 Oktyabr 18:45
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 18:32
Elanlar
18 Oktyabr 17:58
Sosial
18 Oktyabr 17:57
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 17:40
Siyasət
18 Oktyabr 17:03
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 16:38
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 15:35
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 14:28
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 13:54
Xəbər lenti
18 Oktyabr 13:54
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 13:30
