Astronomlar sürətlə formalaşan yad planet kəşf ediblər
23.11.2024 [11:49]
Astronomlar planetlərin əmələ gəlməsi sürəti ilə bağlı hazırkı anlayışı çətinləşdirən bir kəşfdə gənc ulduzun ətrafında fırlanan yeni doğulmuş planetin formalaşması prosesinin cəmi 3 milyon il çəkdiyini bildiriblər.
AZƏRTAC “Reuters” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, kütləsi Yerdən təxminən 10-20 dəfə böyük olan bu “körpə” planet indiyə qədər kəşf edilmiş ekzoplanetlər adlanan Günəş sistemimizdən kənarda olan ən gənc göy cisimlərindən biridir. O, planetin əmələ gəlməsi üçün inqrediyentləri təmin edən protoplanetar disk adlanan ana ulduzun ətrafında dövr edən sıx qaz və toz diskinin qalıqları ilə yanaşı yerləşir.
Onun orbitində fırlanan ulduzun Günəşdən daha az isti və daha az kütləsi olan narıncı cırtdan adlanan bir ulduz növü olacağı gözlənilir. Ulduzun kütləsi Günəşin kütləsinin təxminən 70 faizini təşkil edir. Yad planet Yerdən təxminən 520 işıq ili uzaqlıqda, Süd Yolu qalaktikamızda yerləşir. İşıq ili işığın bir ildə qət etdiyi məsafədir və 9,5 trilyon kilometrə bərabərdir.
Astronomlar bildirirlər ki, bu kəşf planetlərin 3 milyon il ərzində birləşmiş formada ola biləcəyini təsdiqləyir. Yerin formalaşması 10-20 milyon il çəkdiyi üçün əvvəllər bu proses aydın deyildi. Nəhəng planetlər isə diskin dağılmasından daha sürətli əmələ gəlir, çünki onların diskdən çoxlu qaza ehtiyacı var. Amma disklərin dağılması 5-10 milyon il çəkir.
“IRAS 04125+2902 b” və “TIDYE-1b” adları verilən planet Günəş sistemimizin ən daxili planeti Merkuri ilə Günəşi ayıran məsafənin beşdəbiri qədər məsafədə hər 8,8 gündə öz ulduzunun ətrafında dövr edir. Onun kütləsi Günəş sistemimizin qayalı planetlərinin ən böyüyü olan Yerin və qaz planetlərinin ən kiçiyi olan Neptunun kütləsi arasındadır. Yad planet Yerdən daha az sıxdır və diametri təxminən 11 dəfə böyükdür. Onun kimyəvi tərkibi məlum deyil.
Tədqiqatçılar planetin öz ulduzundan daha uzaqda əmələ gəldiyindən və daha sonra içəriyə doğru köç etdiyindən şübhələnirlər. Onlar “tranzit” adlanan üsuldan istifadə edərək, Yerdəki izləyicinin nöqteyi-nəzərindən planetin qarşısından keçərkən ev sahibi ulduzun parlaqlığının aşağı düşməsini qeydə alıblar.
Yeni kəşf NASA-nın “Transiting Exoplanet Survey Satellite” və ya TESS kosmik teleskopu tərəfindən edilib.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Gündəm
18 Oktyabr 11:20
MEDİA
18 Oktyabr 10:45
YAP xəbərləri
18 Oktyabr 10:32
Sosial
18 Oktyabr 10:16
İqtisadiyyat
18 Oktyabr 09:51
İqtisadiyyat
18 Oktyabr 09:27
Sosial
18 Oktyabr 08:54
Ədəbiyyat
18 Oktyabr 08:40
Gündəm
18 Oktyabr 01:30
Gündəm
18 Oktyabr 01:07
Dünya
17 Oktyabr 23:39
Gündəm
17 Oktyabr 23:34
Gündəm
17 Oktyabr 23:22
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 23:15
Sosial
17 Oktyabr 22:51
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 22:50
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 22:32
Dünya
17 Oktyabr 22:13
Dünya
17 Oktyabr 21:45
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 21:20
Dünya
17 Oktyabr 21:08
Dünya
17 Oktyabr 20:50
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 20:31
Sosial
17 Oktyabr 20:12
Dünya
17 Oktyabr 19:51
Gündəm
17 Oktyabr 19:49
Dünya
17 Oktyabr 19:38
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 19:10
Dünya
17 Oktyabr 18:34
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 18:09
Xəbər lenti
17 Oktyabr 18:04
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 17:50
Dünya
17 Oktyabr 17:30
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 17:26
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 17:17
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 17:04
Maraqlı
17 Oktyabr 16:52
Siyasət
17 Oktyabr 16:32
Dünya
17 Oktyabr 16:19
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 16:14
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 16:13
Dünya
17 Oktyabr 15:56
Dünya
17 Oktyabr 15:21
Din
17 Oktyabr 15:01
Hərbi
17 Oktyabr 14:51
Gündəm
17 Oktyabr 14:42
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 14:26
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 14:19
Dünya
17 Oktyabr 14:14
Dünya
17 Oktyabr 13:49
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 13:49
Siyasət
17 Oktyabr 13:47
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 13:23
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 13:21
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 13:08
Sosial
17 Oktyabr 13:02
Sosial
17 Oktyabr 12:46
Gündəm
17 Oktyabr 12:25
Analitik
17 Oktyabr 12:19
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 12:17
Elanlar
17 Oktyabr 12:13
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 12:00
Sosial
17 Oktyabr 11:53
YAP xəbərləri
17 Oktyabr 11:52
Sosial
17 Oktyabr 11:46
Siyasət
17 Oktyabr 11:45
İqtisadiyyat
17 Oktyabr 11:38
Hadisə
17 Oktyabr 11:33
Sosial
17 Oktyabr 11:31
İqtisadiyyat
17 Oktyabr 11:29
