Sözün azad olduğu cəmiyyətlər...

Bakı:

16°C

67%

9m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Arxiv / Sözün azad olduğu cəmiyyətlər...

Sözün azad olduğu cəmiyyətlər...

01.11.2025 [11:42]

Fikir və söz azadlığı hər bir cəmiyyətin mənəvi “oksigen”idir. Bu oksigen tükənəndə düşüncə boğulur, yaradıcılıq sönür, cəmiyyətin inkişaf ritmi dayanır. Bu gün informasiya əsrində yaşayırıq. İnternet, sosial şəbəkələr, media - bunların hamısı sadəcə məlumatötürmə vasitəsi deyil, ictimai fikrin meydanıdır. Burada hər bir fərd söz, fikir sahibidir. Amma bu meydanda sözün dəyəri, onun məsuliyyəti ilə ölçülür. Azad söz qarışıqlıq deyil, məsuliyyətli azadlıqdır. Çünki azadlıq heç vaxt başqasının azadlığını məhv etmək üçün bəhanə olmamalıdır. Məlumdur ki, plüralizm, yəni çoxfikirlilik, müxtəlif baxışlara dözümlülük - müasir cəmiyyətin əsas dayaqlarından biridir. Tək bir fikirin hökm sürdüyü yerdə inkişaf dayanır. Əsl güc müxtəlif fikirlərin toqquşmasından yaranan yeni ideyalardadır. Əgər gənclərimizi fərqli düşünməyə, sual verməyə, müzakirə aparmağa təşviq edə bilsək, deməli gələcəyin sağlam cəmiyyətini qururuq. Çünki plüralizm təkcə fikir azadlığı deyil, həm də mədəniyyətin, elmin, siyasətin inkişaf mühərrikidir.

Məlumat azadlığı - şəffaf cəmiyyətin təməli

Məlumat almaq hüququ da fikir azadlığının tərkib hissəsidir. İnsan bilmədiyi, məlumatı çatmayan mövzularda müstəqil fikir formalaşdıra bilməz. Buna görə də şəffaflıq və açıq informasiya axını demokratik idarəetmənin ayrılmaz hissəsidir.

Məlumatın gizlədildiyi yerdə şayiə yaranır, şübhə kök atır, inam itir. Amma məlumatın azad axdığı mühitdə həm dövlət, həm vətəndaş daha məsuliyyətli davranır.

Demokratiyanın əsas meyarı

Mövzu barədə “Yeni Azərbaycan”a açıqlama verən millət vəkili Azər Badamov bildirib ki, hər bir ölkədə azad medianın yaranması hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunun əsas şərtlərindən biri hesab edilir: “Bu gün informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının cəmiyyətin inkişafındakı mövqeyi hər gün artmaqdadır. Etiraf edək ki, bütün ölkələrdə söz və mətbuat azadlığı demokratiyanın əsas meyarlarından biridir. Söz azadlığı senzuraya məruz qalan cəmiyyətlərdə isə insan hüquqlarının tez-tez pozulması hallarına rast gəlinir.

Mətbuat demokratik həyatımızın əvəzsiz elementi, informasiya almaq və yaymaq azadlığının ən təsirli vasitəsi kimi cəmiyyəti maarifləndirmək, düzgün məlumat vermək vəzifəsini yerinə yetirir. Bu vəzifəni azad şəkildə yerinə yetirmək üçün mətbuat azadlığının böyük əhəmiyyəti var. Ölkəmizdə bu hüquq bütün media nümayəndələrinə təklif olunur. İctimaiyyətin və cəmiyyətin sürətli, qərəzsiz və dəqiq məlumat almaq hüququnun təmin edilməsində mühüm rol oynayan belə media mənsublarına hər zaman ehtiyacı duyulur. Fikir azadlığı və demokratiya olmayan, hamının eyni cür düşünməyə məhkum edildiyi ölkələr müxtəlif kriteriyalar üzrə rəqabətdə azad və demokratik dövlətlərə məğlub olurlar”.

Ölkəmizdə plüralizmi məhdudlaşdıran heç nə yoxdur

A.Badamovun sözlərinə görə, Azərbaycan söz azadlığının qorunduğu, mətbuat azadlığı prinsipinə hörmətlə yanaşılan ölkələrdəndir: “Bu gün ölkəmizin media məkanında mövcud qanunvericilik olduqca təkmilləşdirilib. Azərbaycan demokratiya yolu ilə gedən dövlətdir. Həmçinin 1995-ci ildə qəbul edilən Konstitusiyada söz azadlığı, plüralizm, insan hüquqlarının müdafiəsi və qorunması, vicdan azadlığı, qadın və kişilərin bərabərhüquqlu olması məsələsi açıq-aydın öz əksini tapıb. Sonradan keçirilən referendumlarda da bununla bağlı təkmilləşmələr aparılıb. Qanunvericilikdə söz azadlığı, plüralizmlə bağlı kifayət qədər maddələr var. Bu gün ölkəmizdə plüralizmi məhdudlaşdıran heç nə yoxdur. Azərbaycanda sərbəst toplaşmaq, söz azadlığı haqqında qanunlar yüksək səviyyədə təsbit olunub. Bununla bağlı qəbul edilən qanunların hər biri beynəlxalq ekspertlər tərəfindən nəzərdən keçirilib. Dövlətimiz, eləcə də Milli Məclis yeni qanunların qəbul edilməsinə, mövcud qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsində maraqlıdır. Bu, prioritet məsələlərimizdən biridir. Ölkəmizdə hazırda söz azadlığını, plüralizmin inkişafını ləngidən, problem yaradan hər hansı məsələ varsa, parlament bu məsələnin qaldırılmasına müsbət yanaşır. Belə də olmalıdır, çünki cəmiyyət inkişaf etdikcə ictimai münasibətlərdə də müəyyən tənzimləmələrə zərurət yaranır”.

Göründüyü kimi, bütün dünyada azad fikir, azad söz və plüralizm sadəcə hüquqi prinsip deyil, cəmiyyətin dirçəliş formasıdır. Bu azadlıqları qorumaq isə hər birimizin borcudur.

Yeganə

Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Fikir, söz və məlumat azadlığının, plüralizmin inkişaf etdirilməsi” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır.

Paylaş:

Baxılıb: 81 dəfə