Planetin “mavi ürəyi”...

Ana səhifə / Xəbər lenti / Planetin “mavi ürəyi”...

Planetin “mavi ürəyi”...

08.06.2023 [11:30]

Ümumdünya Okeanlar Günüdür

Yeganə BAYRAMOVA

“Yer” dediyimiz planet su ilə doludur və səthinin təxminən 70 faizi okeanlarla örtülüb. Nəfəs aldığımız oksigenin çoxunu okeanlar istehsal edir. Okeanlar, həmçinin yağış və quraqlığı tənzimləyir, qlobal iqlim nəzarətçisidir, karbon dövranını və buna görə yerdəki istiliyi tarazlıqda saxlayır. İnsanları və heyvanları qidalandıran okean qida zəncirinin əsasını yaratmaqla yanaşı, ətraf-mühitin sağlamlığına da təsir edir.

10 il ərzində...

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) məlumatına görə, okeanlar milyonlarla insan üçün zəngin bir qida mənbəyidir. Təşkilatın saytındakı hesabatda qeyd olunub ki, okeanlara güvənən sənaye önümüzdəki 10 il ərzində dünyada təxminən 40 milyon insanı işlə təmin edəcək. Dünya okeanı bioloji ehtiyatlarla da çox zəngindir. Okeanlarda yaşayan bütün canlılar insanın həyatında bioloji ehtiyat rolunu oynayır. Burada minlərlə növ balıqlar, digər canlılar, habelə dəniz bitkiləri həddən çoxdur. Araşdırmalar göstərir ki, okeanın kənarında vaxt keçirməyin sağlamlıq və xoş əhval-ruhiyyə üçün də bir çox müsbət təsiri var.

8 İyun Ümumdünya Okeanlar Günüdür. Okeanoloqlar bu günü 1992-ci ildə BMT-nin Rio-de-Janeyroda keçirilən “Ətraf mühit və inkişaf” konfransında elan ediblər.

Bu gün ekoloqlar, heyvandarlıq işçiləri dəniz həyatının hüquqlarını qorumaq üçün bütün səyləri birləşdirməyə çalışırlar. Onlar həm də okean və dənizlərin ekoloji təmizliyi üçün mübarizə aparırlar.

Okeanlar görünməmiş təhlükə altındadır

Sağlam bir mühit haqqında insanların məlumatlılığı artsa da, okean bəzən diqqət mərkəzində olmur. Dünya okeanının müasir ekoloji vəziyyəti olduqca gərgindir və bunun qarşısını almaq üçün dünya ölkələrinin birgə səy göstərməsi bu gün ən aktual problem olaraq qalır. Okeanın vəziyyəti daha da pisləşəcəyi təqdirdə isə insanların sağlamlığı da risk altında olur.

Okeanlar insan fəaliyyəti nəticəsində karbohidrogenlər, xam neft, neft məhsulları, toksiki metallar və radioaktiv maddələrlə çirklənir. Okeana atılmış maddələr ən çox insanların yaşadıqları və işlədikləri yerlərə yaxın toplanır. Deməli, okeanların insanlara yaxın olan əraziləri daha çox çirklənir. Nəticədə müxtəlif xəstəliklər, patoloji hallar yaranır, həm də okean cərəyanlarından əmələ gələn iqlim korlanır.

Gələcək nəsillərin sağlamlığını və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün okeanın bizim qayğımıza qaldığı kimi, biz də onun qayğısına qalmaq məsuliyyətini üzərimizə götürməliyik. Bu mühüm günü birlikdə qeyd etməyə başlayarkən başa düşməliyik ki, okean bizə təkcə bu gün deyil, hər gün ehtiyac duyur!.

Paylaş:

Baxılıb: 167 dəfə