Azərbaycan Ordusu və siyasətinin qələbəsi: Gülləsiz qaytarılan Kəlbəcər
25.11.2025 [21:25]
Mansur Quliyev
YAP Ağdam rayon təşkilatının sədri
25 Noyabr – Kəlbəcər şəhəri günü Azərbaycanın tarixində yalnız bir tarixi hadisəni xatırlatmır; bu gün həm də Kəlbəcərin uzun illər boyu məruz qaldığı hərbi işğal, qeyri-qanuni demoqrafik dəyişikliklər, ekoloji və mədəni vandalizm kimi ağır cinayətlərin ictimai yaddaşda yenidən canlanması üçün mühüm bir gündür.
1993-cü ildən etibarən Ermənistanın Kəlbəcər və digər Azərbaycan ərazilərində həyata keçirdiyi qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasəti beynəlxalq hüquqa, Cenevrə Konvensiyalarına və bütün humanitar prinsiplərə zidd idi. Bu siyasət regionun demoqrafik strukturunu süni şəkildə dəyişdirməyə, Azərbaycan xalqının tarixi irsini silməyə və Ermənistanın işğal faktını uzunmüddətli etməyə yönəlmişdi.
Ermənistanın işğal illərində həyata keçirdiyi məskunlaşdırma siyasəti təsadüfi proses deyildi – bu, planlı şəkildə təşkil edilmiş, dövlət səviyyəsində dəstəklənmiş və uzunmüddətli məqsədlər daşıyan işğal strategiyasının ayrılmaz hissəsi idi.
Əsas məqsədlər bunlar idi:
İşğal edilmiş Azərbaycan ərazilərinin statusunu dəyişdirmək,
Regionun etnik tərkibini süni şəkildə erməniləşdirmək,
Yerindəcə “faktiki nəzarət” görüntüsü yaratmaq,
Tarixi Azərbaycan izlərini silmək və yeni kimlik uydurmaq.
Bu siyasət həm Cenevrə Konvensiyalarının 49-cu maddəsini, həmçinin Haaqa Konvensiyasının tələblərini kobud şəkildə pozurdu. Bu sənədlər işğal edən dövlətin işğal olunmuş ərazilərə öz əhalisini köçürməsini qəti şəkildə qadağan edir.
İşğaldan əvvəl Kəlbəcər Azərbaycanın ən iri rayonlarından biri idi və burada 60 mindən çox azərbaycanlı yaşayırdı. Ermənistanın işğalından sonra demoqrafik mənzərə zorla dəyişdirildi:
Ermənistan müxtəlif bölgələrdən gətirilmiş erməniləri Kəlbəcərdə yerləşdirdi;
Qeyri-qanuni tikililər, yaşayış məntəqələri salındı;
Torpaq, təbii sərvət və su ehtiyatları mənimsənildi;
Minillik tarixə malik alban və türk-müsəlman abidələri dağıdıldı və ya saxtalaşdırıldı.
Bu addımlar təkcə azərbaycanlılara qarşı edilən ədalətsizlik deyildi – bu, bütövlükdə bəşəriyyətin mədəni irsinə vurulan zərbə idi.
Kəlbəcərin işğalı Ermənistan tərəfindən yalnız demoqrafik dəyişikliklə müşayiət olunmadı; paralel olaraq regionda:
Zəngin qızıl yataqları talan edildi,
Meşə və dağ ekosistemləri məhv edildi,
Otlaq sahələri yandırıldı və qəsdən sıradan çıxarıldı,
Yeraltı və yerüstü su ehtiyatları istismar edildi.
Bütün bu qanunsuz fəaliyyətlər Ermənistanın məqsədinin yalnız əraziləri işğal etmək deyil, həm də onları iqtisadi və ekoloji baxımdan yararsız vəziyyətə salmaq olduğunu göstərirdi.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 2020-ci ildə əldə edilən möhtəşəm Qələbə nəticəsində Kəlbəcər döyüşsüz şəkildə Azərbaycana qaytarıldı. Bu, təkcə hərbi-siyasi uğur deyil, həm də:
Qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasətinin iflasa uğraması,
Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa əsaslanan mövqeyinin təsdiqidir.
Bu gün Kəlbəcərdə aparılan böyük quruculuq işləri – yollar, tunellər, elektrik xətləri, su kommunikasiyası, sosial obyektlər – Azərbaycan dövlətinin bölgəyə ikinci nəfəs vermək iradəsinin simvoludur.
Azərbaycan dövləti Kəlbəcərə Böyük Qayıdış prosesini planlı şəkildə həyata keçirir. Qayıdış təkcə insanların yenidən öz yurduna dönməsi deyil, həm də:
Zorla dəyişdirilmiş demoqrafiyanın bərpası,
Yaşayış məntəqələrinin yenidən dirçəldilməsi,
Tarixi abidələrin bərpası,
Təbii sərvətlərin qorunması,
Regionun turizm, kənd təsərrüfatı və sənaye potensialının yenidən canlandırılması deməkdir.
Kəlbəcər bu gün artıq işğal dövrünün dağıntıları ilə deyil, yenidən doğulan Azərbaycan şəhəri kimi təqdim olunur.
Ermənistanın Kəlbəcərdə həyata keçirdiyi qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasəti beynəlxalq hüquqa meydan oxuyan, planlı şəkildə həyata keçirilmiş, həm tarixi, həm dini, həm də mədəni irsimizə qarşı yönəlmiş ağır cinayət idi.
Lakin 2020-ci ildə Azərbaycanın qazandığı tarixi Qələbə bu siyasəti tamamilə puç etdi və Kəlbəcərin öz sahiblərinə qayıtması ilə nəticələndi.
Bu gün Kəlbəcər – Azərbaycan dövlətinin gücünün, xalqımızın iradəsinin və tarixi ədalətin təntənəsinin ən parlaq nümunələrindən biridir.
25 Noyabr Kəlbəcər şəhəri günü bu reallığın, bu qürurun və bu böyük dönüşün bayramıdır.
Xəbər lenti
Hamısına bax
İdman
26 Noyabr 01:56
Dünya
25 Noyabr 23:41
YAP xəbərləri
25 Noyabr 23:18
İqtisadiyyat
25 Noyabr 22:51
Dünya
25 Noyabr 22:34
YAP xəbərləri
25 Noyabr 22:17
Dünya
25 Noyabr 21:49
Siyasət
25 Noyabr 21:47
Siyasət
25 Noyabr 21:37
YAP xəbərləri
25 Noyabr 21:25
Dünya
25 Noyabr 21:12
Dünya
25 Noyabr 20:55
Siyasət
25 Noyabr 20:40
İdman
25 Noyabr 20:38
YAP xəbərləri
25 Noyabr 20:17
Dünya
25 Noyabr 19:52
Sosial
25 Noyabr 19:42
Sosial
25 Noyabr 19:28
YAP xəbərləri
25 Noyabr 19:14
YAP xəbərləri
25 Noyabr 18:25
Elm
25 Noyabr 18:11
İdman
25 Noyabr 18:01
Sosial
25 Noyabr 17:50
YAP xəbərləri
25 Noyabr 17:41
Siyasət
25 Noyabr 16:35
YAP xəbərləri
25 Noyabr 16:22
Xəbər lenti
25 Noyabr 15:54
YAP xəbərləri
25 Noyabr 15:36
YAP xəbərləri
25 Noyabr 14:35
Sosial
25 Noyabr 14:32
Siyasət
25 Noyabr 14:31
Dünya
25 Noyabr 14:06
Siyasət
25 Noyabr 13:25
Dünya
25 Noyabr 13:25
Sosial
25 Noyabr 12:34
İqtisadiyyat
25 Noyabr 12:33
İqtisadiyyat
25 Noyabr 12:33
Hadisə
25 Noyabr 12:32
Gündəm
25 Noyabr 11:55
Siyasət
25 Noyabr 11:54
Hadisə
25 Noyabr 11:53
İqtisadiyyat
25 Noyabr 11:51
COP29
25 Noyabr 11:25
YAP xəbərləri
25 Noyabr 11:06
Gündəm
25 Noyabr 10:55
İdman
25 Noyabr 10:49
Gündəm
25 Noyabr 10:38
Dünya
25 Noyabr 10:27
Siyasət
25 Noyabr 10:12
Siyasət
25 Noyabr 10:05
YAP xəbərləri
25 Noyabr 10:04
Sosial
25 Noyabr 09:50
YAP xəbərləri
25 Noyabr 09:45
Ədəbiyyat
25 Noyabr 09:33
Analitik
25 Noyabr 09:17
Sosial
25 Noyabr 08:53
Gündəm
25 Noyabr 08:48
MEDİA
25 Noyabr 08:32
Gündəm
25 Noyabr 08:19
Sosial
24 Noyabr 23:31
Dünya
24 Noyabr 23:17
YAP xəbərləri
24 Noyabr 22:43
Sosial
24 Noyabr 22:29
Dünya
24 Noyabr 22:14
Elanlar
24 Noyabr 22:03
Dünya
24 Noyabr 21:53
Dünya
24 Noyabr 21:37
İdman
24 Noyabr 21:36
YAP xəbərləri
24 Noyabr 21:19
Sosial
24 Noyabr 20:58
