Tramp Ukrayna böhranını həll edə biləcəkmi?
27.07.2024 [11:00]
O, Zelenski ilə telefon söhbətində tərəfləri sülhə çağırıb
Son günlər Rusiya-Ukrayna müharibəsini dayandırmaq üçün sülh danışıqlarına başlamaq çağırışları artıb. Xüsusilə, bu çağırışlar ABŞ-da Donald Trampın yenidən dövlət başçısı seçilmək şansının güclənməsi fonunda baş verir. İndiyə kimi Ukraynanın barışmaz mövqeyindən çıxış edən prezident Volodimir Zelenski artıq sülh danışıqlarını istisna etmir. Belə ki, Zelenski Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə danışıqların mümkünlüyünə eyham vurur. O, Ukraynada bu cür danışıqları qadağan edən hazırkı fərmana baxmayaraq, Putinlə dialoqa getməyə razı olduğunu nümayiş etdirib. “Rusiya ikinci sülh sammitinə dair plan haqqında danışmağa hazırdırsa, o zaman biz tərəfdaşlarımız və Rusiyanın nümayəndələri ilə danışmağa hazır olacağıq”, - deyə Zelenski bildirib. O, həmçinin vurğulayıb ki, Putinin özünün və ya başqasının danışıqlar aparmasının fərqi yoxdur, əsas məsələ sülhə nail olmaqdır. Ukrayna xarici işlər nazirinin Çinə səfər etməsi də sülh danışıqları imkanlarının gündəmə gəldiyini deməyə əsas verir.
Tərəflər telefon danışığının nəticəsindən razıdır
Yəqin, ABŞ-da Donald Trampın yenidən hakimiyyətə gəlmək şansının çox olması rəsmi Kiyevi müəyyən addımlar atmağa vadar edib. Bir neçə gün öncə Trampla Zelenski arasında telefon danışığının gerçəkləşməsi də bu kontekstdə təsadüfi sayıla bilməz. Bu barədə D.Tramp özünün “Truth Social” səhifəsində yazıb. “Prezident Zelenski ilə çox yaxşı telefon danışığı oldu. ABŞ-ın növbəti prezidenti olaraq mən dünyaya sülh gətirəcəyəm. Çoxlu sayda insanın həlak olduğu və saysız-hesabsız günahsız ailənin didərgin düşdüyü bu müharibəyə son qoyacağam. Hər iki tərəf bir araya gələrək zorakılığa son qoyan razılaşmanı müzakirə edə bilər”, - deyə keçmiş dövlət başçısı bildirib. Zelenski isə elefon söhbəti barədə teleqram kanalında yazıb ki, “Trampla ədalətli sülhün əldə olunması və bunun davamlı olması məsələsini müzakirə etdik”.
Daha sonra “Bloomberg” agentliyinə müsahibəsində də ABŞ prezidentliyinə namizəd Donald Tramp Ukraynadakı müharibə ilə bağlı fikirlərini bildirib və müharibəni bitirmək planı çərçivəsində Rusiyaya qarşı sanksiyaların yumşaldılmasının mümkünlüyünü açıqlayıb. Tramp hesab edir ki, sanksiyalar çox vaxt ABŞ-ın təcrid olunmasına gətirib çıxarır və o, sanksiyaların tərəfdarı deyil. İrana qarşı sanksiyaları faydalı hesab etsə də, prezidentliyə namizəd düşünür ki, o vaxt da onların zərurəti mübahisəli idi. Tramp Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə münasibətlərini də xatırladıb və vurğulayıb ki, onun prezidentliyi dövründə müharibə təhlükəsi olmayıb və Rusiya heç vaxt Ukraynanı işğal etməyəcəkdi. O, belə bir addımın yolverilməzliyi ilə bağlı Putinə şəxsən xəbərdarlıq etdiyini bildirib.
Tramp Baydeni günahlandırıb...
Trampın fikrincə, Ukrayna münaqişəsi zamanı dünya daha təhlükəli olub və buna görə ABŞ-ın hazırkı prezidenti Co Baydeni günahlandırıb. Tramp hesab edir ki, Bayden öz hərəkətləri ilə Rusiya və Çinin yaxınlaşmasına töhfə verib və hazırda iki ölkə sıx ittifaqda fəaliyyət göstərir. Tramp dəfələrlə bəyan edib ki, dövlət başçısı seçilərsə, 24 saat ərzində və ya andiçmə mərasiminə qədər Ukraynada müharibəni dayandıra bilər. “Bloomberg” isə yazır ki, onun planına Ukraynanı hərbi yardımı kəsmək təhlükəsi altında Moskva ilə danışıqlara məcbur etmək daxildir. Digər tərəfdən, Tramp Ukraynaya silah tədarükünü artıracağı ilə hədələməklə Rusiyanı danışıqlar masasına oturtmaq niyyətindədir. Təsadüfi deyil ki, ABŞ-ın sabiq dövlət katibi və Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin sabiq direktoru Mayk Pompeo da “The Wall Street Journal” nəşrinə müsahibəsində Donald Trampın seçkilərdə qalib gələcəyi təqdirdə Kiyevə silah tədarükünü artırmaq üçün 500 milyard dollarlıq Lend-liz proqramını təsdiqləyə biləcəyini deyib. Onun sözlərinə görə, bu proqram Kiyevə Amerika silahlarını əldə etmək üçün lazımi qədər borc almağa imkan verəcək. Eyni zamanda, Donald Trampın Ukrayna ilə bağlı sülh planı həm də Kiyevin ala və istifadə edə biləcəyi silah növlərinə qoyulan bütün məhdudiyyətləri aradan qaldırmağa kömək edəcək. Bu da öz növbəsində Amerikanın müdafiə sənayesinin güclənməsinə gətirib çıxaracaq.
Kiyevin başqa çıxış yolu varmı?
Qeyd edək ki, II Dünya müharibəsi illərində ABŞ-ın qəbul etdiyi Lend-liz aktı Vaşinqtona müttəfiqlərini pulsuz silah-sursat, avadanlıq, ərzaq, tibbi ləvazimatlar və dərmanlar, strateji xammal, o cümlədən neft məhsulları ilə təmin etməyə icazə verib. Hazırda bu məsələnin yenidən gündəmə gəlməsi isə Trampın Ukrayna ilə planları ilə bağlıdır. Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitro Kuleba isə TCH telekanalına müsahibəsində deyib ki, Rusiya ilə sülh danışıqlarının aparılması məsələsində heç kim Ukraynaya təzyiq göstərə bilməz: “Heç kim bizi danışıqlara məcbur edə bilməyəcək və bu, mümkün deyil. Hər hansı qərarı biz özümüz qəbul edəcəyik”. Onun sözlərinə görə, Ukraynaya silah və maliyyə yardımı edən Qərb tərəfdaşları da Kiyevə bu məsələdə təzyiq göstərmirlər. Onlar həmişə açıq şəkildə deyirlər ki, kiminlə, nə vaxt və hansı formatda danışıqlar aparacağına Ukrayna özü qərar verəcək. Lakin Qərb dövlətlərinin, xüsusilə ABŞ-ın Kiyevə silah yardımını dayandırması isə Ukraynanın qısa müddətdə məğlubiyyəti ilə nəticələnə bilər. Bu, Ukraynanın XİN başçısına da yaxşı məlumdur. Ona görə də, Tramp seçkilərdə qalib gələcəyi təqdirdə Kiyev ABŞ-ın sülh planını qəbul etməli olacaq.
N.BAYRAMLI
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 23:19
Siyasət
19 Sentyabr 22:15
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 22:15
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 22:00
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 21:14
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 20:42
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 20:10
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 19:07
Xəbər lenti
19 Sentyabr 18:49
Dünya
19 Sentyabr 18:25
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 18:01
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 18:00
Xəbər lenti
19 Sentyabr 17:54
Dünya
19 Sentyabr 17:19
Elm
19 Sentyabr 17:09
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:06
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:05
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:03
Dünya
19 Sentyabr 16:51
Dünya
19 Sentyabr 16:22
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 16:11
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 16:04
Dünya
19 Sentyabr 15:33
Dünya
19 Sentyabr 15:12
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:02
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:01
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:00
Dünya
19 Sentyabr 14:48
Formula 1
19 Sentyabr 14:47
Xəbər lenti
19 Sentyabr 14:46
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:46
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:43
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:41
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:40
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:39
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:38
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:37
Dünya
19 Sentyabr 14:32
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:21
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:18
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:16
Dünya
19 Sentyabr 14:15
Dünya
19 Sentyabr 13:59
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 13:27
Dünya
19 Sentyabr 13:10
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 13:07
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 13:00
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 12:58
Dünya
19 Sentyabr 12:27
Gündəm
19 Sentyabr 12:25
Gündəm
19 Sentyabr 12:23
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 12:17
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 12:17
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 12:10
Dünya
19 Sentyabr 12:08
Dünya
19 Sentyabr 11:53
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 11:37
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 11:17
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 11:06
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 11:00
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:58
Gündəm
19 Sentyabr 10:58
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:53
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:52
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:50
Analitik
19 Sentyabr 10:45
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:41
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 10:39
Siyasət
19 Sentyabr 10:37
Hadisə
19 Sentyabr 10:36
