Nobel, yoxsa Abel?
27.09.2022 [10:50]
MİKAYIL
Norveç hökuməti bu gün - 27 sentyabr 2002-ci il Abel mükafatını təsis edib. Abel mükafatı - bir və ya bir neçə məşhur riyaziyyatçıya illik təqdim olunan beynəlxalq mükafatdır. Mükafat 2001-ci ildə Norveç dövləti tərəfindən məşhur Norveç riyaziyyatçısı Nils Abelin şərəfinə adlandırılıb. Cəmi 26 il ömür sürən görkəmli riyaziyyatçı böyük elmi irs qoyub.
Abel mükafatı Nobelin illik mükafatlandırma üzrə planlarına riyaziyyatın daxil olmadığını öyrəndikdən sonra 1899-cu ildə Sofus Li tərəfindən ilk dəfə olaraq təklif olunub. Lakin bir sıra cəhdlərə baxmayaraq, mükafatın yaradılmasında uğursuzluq baş verib.
2003-cü ildən başlayaraq hər il bu mükafat müasir dövrün qabaqcıl riyaziyyatçılarına təqdim edilir. Mükafatın ilk laureatı fransız alimi Jan-Pyer Serr olub. Laureatlara 7.5 milyon Norveç kronu, yəni təxminən 1 milyon ABŞ dollar məbləğində pul mükafatı verilir. Abel mükafatına adətən riyaziyyatçıların “Nobel mükafatı” da demək olar.
2002-ci ildə alimin anadan olmasının 200 illiyi münasibətilə Norveç hökuməti Abel Fondunun və eyniadlı mükafatın təsis edilməsinə 200 milyon kron ayırıb. Bu mükafatın təsis olunmasında məqsəd təkcə riyaziyyat sahəsində elmi xidmətləri dəyərləndirmək deyil, eləcə də gənclər arasında bu elmin populyarlığının artmasına kömək etməkdir. Mükafatın təqdimetmə mərasimi yazın sonunda keçirilir. Ənənəyə görə, mükafatı laureata Norveç kralı təqdim edir.
İlk dəfə qadın riyaziyyatçı layiq görülüb
Mükafatlandırmanın tarixində 3 il öncə bir ilk yaşanıb. Belə ki, ilk dəfədir ki, bu mükafata bir qadın - amerikalı riyaziyyatçı Karen Ulenbek layiq görülüb. 77 yaşlı professora mükafat “həndəsi qismən diferensial tənliklər, sahə nəzəriyyəsi və inteqrasiya olunan sistemlərdə qabaqcıl uğurlarına və işlərinin riyazi analiz, həndəsə və riyazi fizikaya əsaslı təsirinə görə” verilib.
Ötən il isə Norveç Elmlər və Ədəbiyyat Akademiyası riyaziyyat üzrə Abel mükafatını macar alim Laslo Lovasa və israilli alim Avi Viqdersona təqdim ediblər. Mükafat nəzəri informatikaya və diskret riyaziyyata verilən sanballı töhfəyə və onların müasir riyaziyyatda mərkəzi sahəyə çevrilməsində aparıcı roluna görə müəyyən edilib. Hər iki alim mürəkkəb hesablamalar nəzəriyyəsinə töhfələr veriblər.
Maraqlıdır, Azərbaycandan hansı riyaziyyatçı mükafatçılar sırasında adını yazdıracaq?
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 15:29
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 14:41
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 14:28
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 13:54
Gündəm
20 Sentyabr 13:39
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 13:22
Gündəm
20 Sentyabr 13:08
Gündəm
20 Sentyabr 12:56
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 12:51
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 12:38
Gündəm
20 Sentyabr 12:35
Gündəm
20 Sentyabr 12:16
Gündəm
20 Sentyabr 11:58
MEDİA
20 Sentyabr 11:35
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 11:24
Sosial
20 Sentyabr 11:19
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 11:06
Analitik
20 Sentyabr 10:53
Analitik
20 Sentyabr 10:34
Analitik
20 Sentyabr 10:15
YAP xəbərləri
20 Sentyabr 09:54
Analitik
20 Sentyabr 09:29
Analitik
20 Sentyabr 09:12
Sosial
20 Sentyabr 08:56
Ədəbiyyat
20 Sentyabr 08:32
Gündəm
20 Sentyabr 00:34
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 23:19
Siyasət
19 Sentyabr 22:15
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 22:15
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 22:00
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 21:14
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 20:42
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 20:10
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 19:07
Xəbər lenti
19 Sentyabr 18:49
Dünya
19 Sentyabr 18:25
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 18:01
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 18:00
Xəbər lenti
19 Sentyabr 17:54
Dünya
19 Sentyabr 17:19
Elm
19 Sentyabr 17:09
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:06
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:05
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 17:03
Dünya
19 Sentyabr 16:51
Dünya
19 Sentyabr 16:22
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 16:11
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 16:04
Dünya
19 Sentyabr 15:33
Dünya
19 Sentyabr 15:12
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:02
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:01
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 15:00
Dünya
19 Sentyabr 14:48
Formula 1
19 Sentyabr 14:47
Xəbər lenti
19 Sentyabr 14:46
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:46
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:43
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:41
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:40
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:39
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:38
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:37
Dünya
19 Sentyabr 14:32
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:21
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:18
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 14:16
Dünya
19 Sentyabr 14:15
Dünya
19 Sentyabr 13:59
YAP xəbərləri
19 Sentyabr 13:27
