Brokolinin kolon xərçənginə qarşı qoruyucu təsiri ortaya çıxıb

Bakı:

20°C

40%

6m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Maraqlı / Brokolinin kolon xərçənginə qarşı qoruyucu təsiri ortaya çıxıb

Brokolinin kolon xərçənginə qarşı qoruyucu təsiri ortaya çıxıb

25.08.2025 [13:32]

Kolon xərçəngi qlobal səviyyədə ciddi ictimai sağlamlıq problemi olaraq qalır. Təkcə 2022-ci ildə bu xəstəlik 903 min 859 nəfərin həyatına son qoyub və hər il təxminən 1,9 milyon yeni hal qeydə alınır. Hazırda kolon xərçəngi dünyada üçüncü ən çox rast gəlinən xərçəng forması və xərçəngdən ölüm səbəbləri arasında ikinci yerdədir. Risk faktorları arasında pəhriz ən mühüm və nəzarət edilə bilən amillərdən biri hesab olunur. “BMC Gastroenterology” jurnalında dərc edilən genişmiqyaslı sistematik araşdırma göstərib ki, brokoli, Brüssel kələmi, gül kələm və digər xaççiçəkli tərəvəzlərin daha çox istehlakı kolon xərçəngi riskini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər.

AZƏRTAC “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, araşdırmada 639 min 539 iştirakçının məlumatları, o cümlədən 97 min 595 kolon xərçəngi hadisəsi təhlil edilib. Ümumilikdə 17 tədqiqatın nəticələrinə əsaslanaraq, müntəzəm şəkildə bu tərəvəzləri qəbul edən şəxslərdə xəstəlik riski 20 faiz aşağı olduğu müəyyənləşib. Tədqiqatçılar gündəlik 20-40 qram xaççiçəkli tərəvəz qəbulunun riskin ən effektiv şəkildə azalması ilə əlaqəli olduğunu bildirirlər. Gündəlik 20 qramdan etibarən qoruyucu təsir müşahidə olunmağa başlayır, 40 qramadək isə artaraq davam edir. Lakin 40 qramdan yuxarı qəbul edildikdə əlavə əhəmiyyətli fayda qeydə alınmayıb. Xaççiçəkli tərəvəzlər flavonoidlər, lif, C vitamini və karotenoidlərlə yanaşı, qlükozinolatlar baxımından da zəngindir. Bu birləşmələr çeynəmə zamanı sulforafan kimi bioaktiv izotiyosiyanatlara parçalanır. Sulforafan kanserogenlərin təsirini azalda, xərçəng hüceyrələrində apoptozu stimullaşdıra, yeni damarların əmələ gəlməsini maneə törədə və hüceyrə dövrünü tənzimləyərək nəzarətsiz hüceyrə böyüməsinin qarşısını ala bilər. Analiz, həmçinin coğrafi faktorların təsir gücündə rol oynaya biləcəyini ortaya qoyub. Qoruyucu effekt Şimali Amerika və Asiyada aparılan tədqiqatlarda daha güclü, Avropa və Avstraliyada isə daha zəif müşahidə olunub. Bununla yanaşı, müəlliflər qeyd edirlər ki, nəticələr perspektivli olsa da, tədqiqat dizaynındakı fərqlər və pəhrizin qiymətləndirilməsindəki metodoloji çətinliklər səbəbindən ehtiyatla şərh edilməlidir.

Bu araşdırma gündəlik pəhrizə brokoli və digər xaççiçəkli tərəvəzlərin daxil edilməsinin kolon xərçəngi riskini azaltmaq üçün potensial olaraq mühüm qida strategiyası ola biləcəyini göstərir. Bununla belə, səbəb-nəticə əlaqəsini dəqiq müəyyən etmək üçün əlavə klinik və uzunmüddətli tədqiqatlara ehtiyac var.

Paylaş:

Baxılıb: 154 dəfə