Arxeoloqlar Türkiyədə qədim zəlzələnin izlərini tapıblar
06.11.2025 [16:29]
Çanaqqala Universitetinin arxeoloqları Türkiyənin cənub-şərqində təxminən 5000 il əvvəl baş vermiş zəlzələnin izlərini aşkar ediblər. Layihə rəhbəri professor Savaş Sarıaltunun sözlərinə görə, təkanlar erkən bürünc dövrünə aid gil evin uçmasına səbəb olub. AZƏRTAC xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Arkeonews” jurnalında dərc edilib.
Tədqiqatçılar Çayönü Təpəsi adlı ibtidai yaşayış məskənində uzunluğu beş metrdən çox olan divarın bütöv halda döşəməyə aşdığını müəyyən ediblər.
“Bu, binanın zəlzələdən əvvəl tərk edildiyini göstərir. Biz orada nə məişət əşyalarına, nə də yanğın izlərinə rast gəldik. Görünür, sakinlər artıq oranı tərk etmişdilər və yer səthindəki silkələnmə köhnə tikilini dağıdıb”, – deyə Sarıaltun qeyd edib.
Divarın qurulmasında istifadə edilən qırmızımtıl kərpiclər rənglərini bişməkdən deyil, tərkibində hematit olan gil sayəsində alıb. Bu təbii piqment bürünc dövrü ustalarının hansı materiallardan istifadə etdiyini anlamağa kömək edir.
Çayönü təpəsinin altında qırılma xətti aşkarlanmasa da, geoloqlar zəlzələnin Diyarbəkirdən şimalda yerləşən Elazığ–Sivricə seysmik zonasında baş verən aktivliklə bağlı ola biləcəyini düşünürlər. Dağıntıların xarakteri təkanların orta güclü, lakin kəskin olduğunu göstərir. Belə ki, divar tam aşıb, dağılmadan yerə çırpılıb.
Qədim zəlzələlərin oxşar izlərinə Yuxarı Dəclə çayının hövzəsindəki digər arxeoloji abidələrdə də rast gəlinib. Bu isə cənub-şərqi Anadolunun qədimdən seysmik fəal zona olduğunu təsdiqləyir.
Alimlərin sözlərinə görə, Çayönü Təpəsi bitki və heyvanların əhliləşdirilməsindən tutmuş memarlığın inkişafına qədər insan sivilizasiyasının erkən innovasiyalarında mühüm rol oynayıb. Tapılan erkən bürünc dövrünə aid qalıqlar göstərir ki, bu yaşayış məskənində həyat neolit dövrünün çiçəklənməsindən sonra da uzun müddət davam edib və ibtidai dövrlə şəhər mədəniyyətinin yaranması arasında körpü rolunu oynayıb.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Gündəm
27 Noyabr 11:45
Gündəm
27 Noyabr 11:37
Sosial
27 Noyabr 11:24
Dünya
27 Noyabr 11:23
Gündəm
27 Noyabr 11:12
Siyasət
27 Noyabr 11:01
Siyasət
27 Noyabr 10:54
Siyasət
27 Noyabr 10:35
Analitik
27 Noyabr 10:19
Ədəbiyyat
27 Noyabr 09:57
Analitik
27 Noyabr 09:33
Maraqlı
27 Noyabr 09:15
MEDİA
27 Noyabr 08:53
Sosial
27 Noyabr 08:30
Dünya
26 Noyabr 23:35
Sosial
26 Noyabr 23:17
Dünya
26 Noyabr 22:51
Dünya
26 Noyabr 22:18
Dünya
26 Noyabr 21:40
Dünya
26 Noyabr 21:26
Dünya
26 Noyabr 20:54
Dünya
26 Noyabr 20:19
İqtisadiyyat
26 Noyabr 19:43
Dünya
26 Noyabr 19:17
Siyasət
26 Noyabr 18:29
Dünya
26 Noyabr 17:36
YAP xəbərləri
26 Noyabr 17:28
Elm
26 Noyabr 17:11
YAP xəbərləri
26 Noyabr 16:25
YAP xəbərləri
26 Noyabr 16:08
Gündəm
26 Noyabr 15:46
Gündəm
26 Noyabr 15:44
İqtisadiyyat
26 Noyabr 15:38
YAP xəbərləri
26 Noyabr 15:17
İdman
26 Noyabr 15:16
Hadisə
26 Noyabr 15:16
Dünya
26 Noyabr 14:36
Dünya
26 Noyabr 13:55
Siyasət
26 Noyabr 13:40
Sosial
26 Noyabr 13:38
Dünya
26 Noyabr 13:16
Maraqlı
26 Noyabr 12:48
İqtisadiyyat
26 Noyabr 12:32
İqtisadiyyat
26 Noyabr 12:30
Hadisə
26 Noyabr 12:28
Dünya
26 Noyabr 12:25
Siyasət
26 Noyabr 12:11
Siyasət
26 Noyabr 11:59
Siyasət
26 Noyabr 11:43
Dünya
26 Noyabr 11:38
Siyasət
26 Noyabr 11:37
Siyasət
26 Noyabr 11:15
İqtisadiyyat
26 Noyabr 10:58
İqtisadiyyat
26 Noyabr 10:36
Analitik
26 Noyabr 10:12
Siyasət
26 Noyabr 09:54
Ədəbiyyat
26 Noyabr 09:39
Analitik
26 Noyabr 09:25
Mədəniyyət
26 Noyabr 09:11
Yeni texnologiyalar
26 Noyabr 08:52
MEDİA
26 Noyabr 08:33
Gündəm
26 Noyabr 08:16
Siyasət
26 Noyabr 07:58
Sosial
26 Noyabr 07:54
Sosial
26 Noyabr 07:54
Sosial
26 Noyabr 07:16
İdman
26 Noyabr 01:56
Dünya
25 Noyabr 23:41
YAP xəbərləri
25 Noyabr 23:18
İqtisadiyyat
25 Noyabr 22:51
