Türkiyə Suriya ilə siyasi əlaqələri bərpa edir?

Bakı:

21°C

68%

13m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Xarici siyasət / Türkiyə Suriya ilə siyasi əlaqələri bərpa edir?

Türkiyə Suriya ilə siyasi əlaqələri bərpa edir?

03.07.2024 [10:50]

Vüqar Zifəroğlu: Üçüncü qüvvələr bu ölkələrin yaxınlaşmasına mane olmağa çalışırlar

N. BAYRAMLI

Türkiyə regionda, o cümlədən Yaxın Şərqdə sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün mühüm təşəbbüslərlə çıxış edir. Uzun illərdir ki, Suriya böhranı da region üçün təhdid olduğundan rəsmi Ankara bu problemin tezliklə həllinin tərəfdarıdır. Suriyada qeyri-sabitlik, eləcə də PKK/YPG terrorçularının mövcudluğu Türkiyənin təhlükəsizliyi üçün problem olaraq qalır. Ona görə də, Ankara davamlı olaraq İraqla yanaşı, Suriya ərazisində də antiterror tədbirləri həyata keçirir. Bunun nəticəsində də xeyli sayda terrorçu zərərsizləşdirilib.

Bununla belə rəsmi Ankara problemin tezliklə həll olunmasına səy göstərir. Belə bir şəraitdə iki ölkə arasında münasibətlərdə müsbət dəyişikliklərin baş verməsi zərurəti yaranıb. Təsadüfi deyil ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ankara ilə Dəməşq arasında siyasi əlaqələrin bərpasını istisna etməyib. Bugünlərdə Türkiyə lideri jurnalistlərə açıqlamasında iki qonşu ölkə arasında dialoqun bərpasının qarşısında heç bir maneənin olmadığını bildirib: “Əlaqələrin qurulması üçün (Suriya ilə - red.) hər hansı bir məhdudiyyət yoxdur. Biz keçmişdə olduğu kimi, birgə hərəkət etməyə, əlaqələri inkişaf etdirməyə hazırıq. Türkiyə Suriyanın daxili işlərinə müdaxilə etmək niyyətində deyil. Bu cür məqsəd heç vaxt qoyulmayıb”. Ərdoğan Suriya xalqını qardaş xalq adlandırıb, Türkiyə ilə Suriya arasında münasibətlərin keçmişdə fəal şəkildə inkişaf etdiyini, iki ölkə liderlərinin isə ikitərəfli görüşlər keçirdiklərini xatırladıb. “Bildiyiniz kimi, keçmişdə biz ailə üzvlərimizin iştirakı ilə cənab Əsədlə danışıqlar aparmışıq. Yəni, dialoqdan qəti şəkildə imtina etmək düzgün deyil, təmaslar mümkündür”, - deyə Türkiyə Prezidenti vurğulayıb.

Yeri gəlmişkən, İraqın paytaxtı Bağdad şəhərində Türkiyə və Suriya nümayəndələri arasında görüşün keçiriləcəyi barədə məlumatlar var.

“TGRT Haber”in yaydığı məlumatda bildirilir ki, tərəflər münasibətlərin normallaşmasını müzakirə edəcəklər. Görüşün dəqiq tarixi hələ açıqlanmayıb.

Bundan əlavə, Türkiyə ilə Suriya arasında terrorçuluğa qarşı birgə əməkdaşlığın güclənməsi də gözlənilir. Birgə əməkdaşlıq çərçivəsində yeni addımların atılması nəzərdə tutulur. Bir sıra ekspertlər hesab edirlər ki, Türkiyə və Suriya arasında artan əməkdaşlıq ABŞ-nin regiondakı təsir imkanlarını zəiflədəcək. Belə bir şəraitdə üçüncü qüvvələr Türkiyə və Suriya arasında yaxınlaşmanın qarşısını almağa çalışır. Bəzi təxribatların törədilməsi də bunun göstəricisidir. Bugünlərdə Kayseri bölgəsində Suriya əsilli bir şəxsin 7 yaşındakı uşağı cinsi istismara məruz qoymasının da belə məqsədli təxribatlardan olduğu bildirilir. Bu hadisədən sonra Türkiyənin bəzi bölgələrində suriyalılara qarşı etirazlar keçirilib. Belə ki, iki gün öncə Hatay, Qaziantep, Adana və Bursa vilayətlərində bir qrup vətəndaş suriyalılara hücum edib. Aksiya iştirakçıları Türkiyədə məskunlaşan suriyalılar əleyhinə şüarlar səsləndirib, onlardan ölkəni tərk etməyi tələb ediblər.

Məsələ ilə bağlı “Yeni Azərbaycan” qəzetinə açıqlama verən Yaxın Şərq ölkələri üzrə ekspert Vüqar Zifəroğlu bildirib ki, Kayseridə baş verən məlum hadisələrdən sonra, Suriyada Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin olduğu ərazilərdə də ciddi ixtişaşlar yaranmaqdadır. Belə ki, müxaliflərin nəzarətində olan Şimali Suriya ərazisində türk bayraqları endirilir, cırılır, yandırılır, Türk dövlət nişanlı avtomobillərə, dövlət idarələrində çalışan əməkdaşlara hücumlar edilir, türk ordusu mənsublarına qarşı provokativ addımlar atılır. Baş verənlərin miqyası, mütəşəkkilliyi onu deməyə əsas verir ki, olanlar düşünülüb və əvvəldən planlaşdırılıb, Kayseri olayları isə sadəcə bəhanədir.

Onun sözlərinə görə, iğtişaşların hansı proseslərin fonunda baş verdiyinə diqqət edərkən arxasında hansı qüvvələrin durduğunu da aydın gormək olar: “Son dövrlərdə Türkiyə ilə Əsəd arasında buzların əriməsi prosesi və proses çərçivəsində Rusiya ilə razılaşmalar və yaxınlaşmalar baş verirdi. Eyni zamanda qeyri-rəsmi məlumatlara gorə, Türkiyə-Suriya (Əsəd) münasibətlərinin normallaşması məqsədi ilə yaxın vaxtlarda Bağdadda görüş nəzərdə tutulurdu. Ba? verən hadisələr isə bu prosesləri ertələyə, hətta ciddi əngəl yarada bilər. Nəzərə almaq lazımdır ki, həmin əraziləri Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin yardımı ilə nəzarətdə saxlayan və Əsəd rejiminə müxalif olan Azad Suriya Ordusudur. Bu həmin Azad Suriya Ordusudur ki, ABŞ tərəfindən tam dəstəklənir və mümkün Ankara-Dəməşq dialoqunun qurulması, hələ bu həm də Rusiyanın müəyyən vasitəçiliyi ilə edilirsə, nə Vaşinqtonun, nə də dəstəklədiyi qüvvələrin maraqlarına cavab verir. Yəni yaşananlar, həm də Ankaraya bir təzyiqdir”.

Ekspert hesab edir ki, baş verən hadisələr Türkiyə ordusu tərəfindən son günlərdə İraqın şimalında ciddi zərbələr alan PKK və ona yaxın olan bölücü kürd terror qruplaşmalarının (Suriya - YPG, İran - PJAK) da marağındadır. Belə ki, Türkiyənin Suriyanın şimalından çıxması adları qeyd olunan bölücü terror qruplaşmalarına həmin ərazilərə sızmaq üçün münbit zəmin hazırlaya, eyni zamanda türk silahlı qüvvələrinin qonşu İraqın şimalında apardıqları əməliyyatların effektliyini azalda bilər.

Paylaş:

Baxılıb: 595 dəfə