İrəvan xanının nəticəsi: İnanıram ki, bir gün İrəvana da qayıdacağıq

Bakı:

20°C

73%

13m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Müsahibə / İrəvan xanının nəticəsi: İnanıram ki, bir gün İrəvana da qayıdacağıq

İrəvan xanının nəticəsi: İnanıram ki, bir gün İrəvana da qayıdacağıq

06.09.2022 [10:28]

Müşfiqə BAYRAMLI

“Yeni Azərbaycan” qəzetinin bugünkü qonağı İrəvan xanları nəslinin varisi və nümayəndəsi Əmir Əli Sərdari İrəvanidir. Əmir Əli bəy İrəvan xanları Hüseynəli Xan və Məhəmməd Xanın nəticəsidir. Bu soyun canlı tarixi olan həmyerlimiz uzun müddətdir ki, Almaniyada yaşayır. Ona görə də söhbətimizi yarı Azərbaycan, yarı ingilis dilində etməli olduq.

- Vətənə xoş gəlmisiniz, Əmir Əli bəy. Bəlkə sizi bir az yaxından tanıyaq?

- Azərbaycanda - Vətənimdə olmaqdan çox şadam. Burada olduğum müddətdə həmyerlilərimlə görüşmək imkanı əldə etdim. Mən Əmir Əli Sərdari İrəvani İrəvan xanın nəslindənəm. Mənim ulu babalarım 1755-ci və 1805-ci illərdə İrəvan xanlığını idarə etmişdilər. Babalarım Qafqazda baş verən hadisələr ucbatından İranın Maku şəhərinə köçürülüblər. Mən də İranda anadan olmuşam. Sonra Almaniyaya köçmüşəm. 2003-cü ildə təhsil almaq və işləmək məqsədilə Almaniyaya köçdüm. Məqsədim mühəndis olmaq idi. 5 il sonra Almaniyada çox perspektivli işlə təmin olundum. 16 ilə yaxındır ki, orada həyatımı davam etdirirəm. Mühəndisəm.

Bununla yanaşı, tarixi, köklərimizi araşdırmağı çox sevirəm. Hər zaman İrəvandan olan sakinlərlə görüşmək istəyirdim. Bilirəm ki, Qərbi Azərbaycandan və İrəvandan olan sakinlər öz torpaqları, kökləri barədə unutmurlar və bu barədə daha çox araşdırma aparırlar. Məhz bu səbəbdən də həmyerlilərimlə görüşmək istədim. Bu gün dünyanın bir çox ölkələrində İrəvandan olan azərbaycanlılar yaşayırlar. Təəssüflər olsun ki, bəzən onlar öz köklərini və nəsil-şəcərələrini unudurlar. Buna yol verə bilmərik.

- İkinci dəfədir ki, Azərbaycandasınız. Amma budəfəki səfəriniz daha unudulmaz olub. Bu yaxınlarda Qarabağdan qayıtmısınız. Hansı təəssüratlarla qayıtdınız?

- İlk dəfə 2019-cu ildə Azərbaycana səfər edərkən Bakıdan əlavə Şəki və Gəncə şəhərlərində oldum. Şəki Xan Sarayını ziyarət etmişdim. Bilirdim ki, İrəvan Xan Sarayı ilə memarlıq üslubuna görə çox bənzəyir. Oranı bu səbəbdən görmək istəyirdim. Bilirsiniz ki, İrəvan Xan Sarayı mövcud deyil, dağıdılıb. Ona görə də Şəkidə özümü İrəvandakı Xan Sarayındakı kimi hiss etdim. O hisləri sizə izah etməkdə çətinlik çəkirəm. Bu hislər sözlə ifadə oluna bilməz. Daha sonra Gəncəyə getdim. Burada Cavad Xan məqbərəsini ziyarət etdim. Yəqin ki, bilirsiniz, Cavad Xan ilə İrəvan xanı arasında yaxın qohumluq əlaqələri olub. Builki səfərimdə isə mən Qarabağda oldum. Oraya getmək hər kəs kimi mənim də arzum idi. Qarabağda olarkən fərqli hislər yaşadım. Bir tərəfdən ermənilər tərəfindən dağıdılmış tarixi abidələrimizin, mədəni-irsimizə vurulan ziyanı gördüm. Həqiqətən də çox kədərləndim. Digər tərəfdən isə aparılan bərpa və quruculuq işlərini görüb çox sevindim. Tarixi abidələrimizin rekonstruksiyasının aparılması, eyni zamanda, hava limanının tikilməsi və magistral yolların çəkilməsi məni çox qürurlandırdı. Dədə-baba torpaqlarda olmağım ölçüyəgəlməz hisdir. Şuşa, sən azadsan! Daha sonra Pənahəli xanın Ağdamdakı Sarayında oldum. Həqiqətən də təəccüb içindəydim. Xanın və xan qızı Natəvanın məzarları tamamilə dağıdılmışdı. Bir vaxtların möhtəşəm sarayında ermənilər heyvan saxlayıblar. İnanılmazdır. Mədəni irs qorunub saxlanılmalıdır.

- Heç İrəvana getməyi düşünmüsünüz?

- Mən heç vaxt İrəvanda olmamışam. İrəvanda olan insanlar tərəfindən bir neçə dəvət alsam da, açığı oraya getmək istəmirəm. Yalnız ulu babam Hüseynəli Xan tərəfindən inşa edilən Göy Məsciddən başqa heç bir tarixi abidə qalmayıb. Belə bir sarsıdıcı mənzərə ilə qarşılaşmaq, dağıdılmış bir əraziyə getmək mənim üçün sarsıdıcı olardı. Düşündükcə çox kədərlənirəm. Amma ümid edirəm ki, növbəti görüşümüz İrəvanda öz dədə-baba torpaqlarımızda baş tutacaq. İnanıram ki, bir gün İrəvana da qayıdacağıq...

Paylaş:

Baxılıb: 1027 dəfə