Rusiya BMT-nin İnsan Haqları Şurasından çıxarılacaqmı?

Bakı:

18°C

72%

12m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Rusiya BMT-nin İnsan Haqları Şurasından çıxarılacaqmı?

Rusiya BMT-nin İnsan Haqları Şurasından çıxarılacaqmı?

07.04.2022 [10:38]

Bu mümkündürmü və fəsadları necə olacaq?

Taleh AĞAVERDİYEV

ABŞ-ın BMT-dəki daimi nümayəndəsi Linda Tomas-Qrinfild bu yaxınlarda bəyan edib ki, Birləşmiş Ştatlar BMT Baş Assambleyasından Rusiyanı İnsan Hüquqları Şurasından (İHŞ) çıxarmağı xahiş edəcək. Onun fikrincə, “Rusiyanın İnsan Hüquqları Şurasında iştirakı farsdır” və ölkənin İHŞ-dan kənarlaşdırılması “simvolik” olacaq. Frans Press agentliyi öz növbəsində xəbər verir ki, BMT Baş Assambleyası artıq aprelin 7-də Rusiyanın BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasında çıxarılması məsələsi üzrə səs verəcək.

Ağ Evin sözçüsü Cen Psaki daha əvvəl təsdiqləmişdi ki, Rusiyanı İHŞ-dan çıxarmaq təşəbbüsü şəxsən ABŞ prezidenti Co Bayden tərəfindən qoyulub.

Xatırladaq ki, daha əvvəl ABŞ Rusiyanın BMT Təhlükəsizlik Şurasından çıxarılması imkanlarını araşdırıb, lakin sonda belə bir qənaətə gəlib ki, BMT Nizamnaməsində belə prosedur nəzərdə tutulmayıb və Rusiyanı Təhlükəsizlik Şurasından təcrid etmək niyyəti ilə məhdudlaşıb.

Rusiyanın İHŞ-dan çıxarılmasının müvafiq mexanizminin olub-olmadığını və bu addımın ölkə üçün hansı nəticələrə səbəb ola biləcəyini öyrənmək üçün politoloq, “Cənubi Qafqaz” politoloqlar klubunun rəhbəri İlqar Vəlizadəyə müraciət etdik. Qeyd edək ki, Rusiyanın Avropa Şurasından çıxarılması ilə bu ölkə AİHM-ə şikayət etmək imkanını itirib və onlar üçün bir növ alternativ olaraq BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasına müraciət etmək imkanı qalıb.

“İndiyədək belə bir presedent olmayıb, ona görə də BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasından xaric edilmə proseduru işlənməyib, belə bir qayda sadəcə olaraq, mövcud deyil. Lakin digər tərəfdən, güman etmək olar ki, bu məsələ BMT Baş Assambleyasının müzakirəsinə çıxarılarsa və müvafiq qərar Baş Assambleya üzvlərinin ən azı 2/3 hissəsi tərəfindən dəstəklənsə, bunu etmək olar. Ona görə də ABŞ-ın Rusiyanı İHŞ-dan çıxarmaq təklifi bu gün həyata keçirilməsi mürəkkəb olan proses kimi görünür. Ən azından ABŞ müzakirəyə başlaya bilər, lakin yekun nəticə əldə etmək daha çətin olacaq”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Mümkün fəsadlara gəlincə, politoloq qeyd edib ki, bu vəziyyət tarixdə görünməmiş haldır.

“Rusiyanın Avropa Şurasından çıxarılması Avropa problemlərinin həllində Rusiya diplomatiyasının çərçivələrini əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırdı. Əgər bu vəziyyəti BMT-yə ekstrapolyasiya etsək, bu, Rusiyanın belə mühüm beynəlxalq strukturda fəaliyyətini müəyyən dərəcədə məhdudlaşdırır. İstənilən halda Rusiyanın iri beynəlxalq təşkilat və strukturlardan kənarlaşdırılması onun diplomatik fəaliyyətini azaltmaq, diplomatik manevrlər və strateji diplomatik təşəbbüsü təmin etmək üçün meydanını daraltmaq məqsədi daşıyır. Bu mənada, ABŞ və müttəfiqlərinin Rusiyaya münasibətdə hərəkətləri uzunmüddətli xarakter daşıya bilər və yəqin ki, məsələnin İHŞ ilə məhdudlaşmayacağını gözləmək olar”, - deyə Vəlizadə bildirib.

Qeyd edək ki, İnsan Hüquqları Şurası 2006-cı ildə yaranmış və İnsan Hüquqları Komissiyasını əvəz etmiş BMT Baş Assambleyasının köməkçi orqanıdır (buna görə də bu barədə qərar qəbul etmək üçün Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvünün hamısının razılığı tələb olunmur). Onun vəzifəsi bütün dünyada insan hüquqlarını təşviq etmək və qorumaqdır. Məlumdur ki, İHŞ insan hüquqlarının pozulduğu konkret insidentlərlə məşğul ola, xüsusi prosedurlara başlaya (məsələn, məruzəçilər təyin edir) və Baş Assambleyaya tövsiyələr verə bilər. Rusiya fasilədən sonra 2020-ci ildə yenidən bu qurumun üzvü olub, onun hazırkı səlahiyyət müddəti 2023-cü ilə qədərdir.

Maraqlıdır ki, Vaşinqtonun özünün də İHŞ ilə çətin münasibətləri var. 2018-ci ildə Donald Trampın dövründə amerikalılar Şuradan çıxdılar və yeni müddətlə bağlı ərizələrini təqdim etmədilər. ABŞ-ın o zamankı daimi nümayəndəsi Nikki Heyli qurumu “ikiüzlü təşkilat” və “siyasi qərəz çuxuru” adlandırmışdı. İHŞ yaradılanda da ABŞ orada iştirak etmək üçün ərizə verməkdən imtina edirdi.

Paylaş:

Baxılıb: 1025 dəfə