“Bakıdan Belemə”...

Bakı:

14°C

88%

6m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / COP29 / “Bakıdan Belemə”...

“Bakıdan Belemə”...

15.05.2025 [10:18]

Azərbaycanın iqlim təşəbbüskarlığı COP30-un yol xəritəsinə çevrilir

Azərbaycanın qlobal iqlim hərəkatındakı nümunəvi fəaliyyəti, ötən il uğurla başa çatdırdığı COP29 sammiti BMT və digər beynəlxalq ekoloji institutlar tərəfindən peşəkar təcrübə, sanballı model kimi öyrənilməkdədir. 2025-ci ildə Braziliyada keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının növbəti sessiyasında (COP30) Azərbaycanın iqlim proqramına istinad ediləcək. Xarici işlər nazirinin müavini Yalçın Rəfiyev Bakıda keçirilən 18-ci Azərbaycan Beynəlxalq Kənd Təsərrüfatı və 30-cu Yubiley Azərbaycan Beynəlxalq Qida Sənayesi sərgiləri çərçivəsində keçirilən “Təbiət naminə ölkələri səfərbər edən kənd təsərrüfatı” adlı konfransda bildirib ki, “Bakıdan Belemə” yol xəritəsi ölkəmizə olan növbəti etimadın nümunəsidir.

Beynəlxalq iqlim ailəsinin ötən il Bakıda əldə etdiyi razılaşmaya əsasən, 2035-ci ilə qədər illik iqlim maliyyəsinin 1,3 trilyon dollara çatdırılması hədəflənir. Azərbaycanın təşəbbüsü ilə müəyyənləşmiş maliyyə həmrəyliyi konsepsiyasına əsasən, bütün ölkələr birgə çalışaraq təkcə dövlət sektorunun deyil, həm də özəl sektorun maliyyəsi hesabına 300 milyard dollarlıq iqlim maliyyə hədəfini 1,3 trilyon dollara çatdırmağa çalışacaq. “Bakıdan Beləmə” adlı 1,3 trilyon dollarlıq yol xəritəsinin hazırlanması da həmin qlobal hədəfə əsaslanır.

Bakıda müəyyənləşən iqlim maliyyəsi çərçivəsi

Qeyd edək ki, Bakı COP-u kimi tarixə düşən COP29 çərçivəsində iştirakçı ölkələrin müzakirə etdiyi əsas mövzulardan biri iqlim maliyyələşdirilməsi ilə bağlı yeni həll yollarının tapılması, dayanıqlı və işlək maliyyə arxitekturasının formalaşdırılması olub. İqlim koalisiyasının üzvləri arasında fikir ayrılıqları olsa da, Azərbaycanın gərgin səyləri və qəti təşəbbüskarlığı sayəsində yeni maliyyə hədəfinin müəyyən olunması üçün dayanıqlı maliyyə portfelinin yaradılması ətrafında fəal danışıqlar uğurla başa çatdırılıb. Ən mühüm nailiyyət isə iqlim maliyyəsindən boyun qaçıran kollektiv Qərbin bu prosesə cəlb edilməsidir. Beləliklə, COP29 sammitində dünya ölkələrinin yeni maliyyə iqlimi ailəsi və yeni coğrafiya maliyyə arxitekturası formalaşdırılıb. Sammitdə Avropanın bir çox ölkəsi də daxil olmaqla qitə ölkələrinin karbonsuzlaşdırma, 2030-cu ilə qədər qlobal bərpaolunan enerji potensialının üç dəfə artırılması, təbiətin qorunması və artırılması, karbon tullantılarının qorunması və emissiyaların üçdə birini təşkil edən qida sistemlərinin transformasiyası istiqamətində hərəkətləri sürətləndirmək barədə razılığa gəlinməsi və yekun bəyannamələrin imzalanması məsuliyyətli iqlim alyansının formalaşdığını təsdiqlədi.

Ambisiyalı maliyyə portfeli yaradılır

Ən mühüm nailiyyət isə COP29-da İqlim Maliyyəsi üzrə Fəaliyyət Fondunun (İMFF) yaradılması barədədə yekdil razılığın əldə edilməsidir. Bununla da inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqlim maliyyələşməsinin mühüm sütunu olan “İqlim Dəyişmələri üzrə İtki və Zərər Fondu”na vəsait ayrılması təmin olundu. İMFF bərpaolunan enerji sahəsində fəaliyyət göstərən kiçik və orta istehsalçılar üçün gələcək məhsulların satın alınması üzrə sazişə zəmanətlə yanaşı, “yaşıl” sənaye layihələri üçün ilkin kapital itkisinin kompensasiyasını da təmin edəcək. Həmçinin, inkişaf etməkdə olan ölkələrin tələblərinə cavab verəcək ədalətli və ambisiyalı Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfi (NCQG) qəbul edilib və bu sənəd çoxtərəfli inkişaf banklarının resurs bazalarından istifadə etməsinə imkan yaradacaq. Nəticədə bu, iqlim hədəflərinə çatmaqda dayanıqlı maliyyə mexanizmlərinin formalaşmasında mühüm rol oynayacaq.

Dünya Bankının töhfəsi

Maliyyələşmə siyasətinin davamı kimi donorlardan biri olan Dünya Bankı maliyyə töhfəsini 170 milyarda çatdırmağı öhdəsinə götürüb. Habelə COP29 çərçivəsində keçirilən İqlim məsələləri üzrə biznes, investisiya və xeyriyyəçilik platformasında (BIPCP) da dayanıqlı maliyyə infrastrukturlarının qurulması yönündə müsbət siqnallar verildi, biznes, maliyyə və xeyriyyə cəmiyyətlərinin liderləri, o cümlədən ümumi aktivləri 10 trilyon dollar olan investorlar özəl kapitalın iqlim bazarlarına yönləndirilməsi üçün ilk dəfə bir araya gələcəklərini bəyan etdi.

Göründüyü kimi, COP29-da iqlim maliyyələşməsi ilə bağlı yekun niyyət razılaşmalarının əldə olunması bu sahədə əməkdaşlığın yeni təməllərini qoydu. Bu prosesin növbəti addımı kimi Braziliyada keçiriləcək COP30-da əlavə razılaşmaların olacağı gözlənilir.

Beləliklə, “Bakıdan Beləmə” adlı yol xəritəsi beynəlxalq iqlim ailəsinin üzərinə götürdüyü 1,3 trilyon dollarlıq maliyyə öhdəliyinə əməl olunmasında mühüm rol oynayacaq.

ELBRUS CƏFƏRLİ

Paylaş:

Baxılıb: 547 dəfə