Stress sevinc qabiliyyətini necə zəiflədir? – ARAŞDIRMA
08.12.2024 [13:16]
San-Fransiskodakı Kaliforniya Universitetindən Mazen Kheirbek və onun həmkarlarının apardığı araşdırma, stresin beyin dövrələrinə təsir edərək anhedoniyaya (həzz alma qabiliyyətinin itməsi) səbəb olduğunu göstərir. Bu tapıntılar depressiya müalicəsində yeni yanaşmalar təklif edə bilər.
AZƏRTAC “Nature” jurnalına istinadla xəbər verir ki, tədqiqat siçanlar üzərində aparılıb. Siçanlara adi və şəkərli su arasında seçim imkanı verilib. Adətən siçanlar şəkərli suya üstünlük verirlər. Lakin stresə məruz qalan bəzi siçanlar adi suya üstünlük verməyə başlayıblar. Tədqiqatçılar bu davranışı anhedoniyanın gəmiricilərdəki versiyası kimi qiymətləndiriblər. Stresə davamlı siçanların amigdala və hipokampus arasındakı neyron əlaqələrinin güclü olduğu, anhedoniyaya həssas olan siçanlarda isə bu əlaqələrin zəifləmiş olduğu müəyyən edilib.
Tədqiqatçılar hipokampus və amigdala arasındakı zəif əlaqəni bərpa etmək üçün siçanların beyninə neyronların tezliyini artıran xüsusi birləşmələr vurublar. Bu müdaxilədən sonra siçanlar yenidən şəkərli suya üstünlük verməyə başlayıblar və onların beyin fəaliyyəti, stresə davamlı siçanların beyin fəaliyyəti ilə oxşar olub. Bu, stresin təsirlərini aradan qaldırmaq üçün beyin neyronlarının stimullaşdırılmasının mümkünlüyünü göstərir.
Anhedoniya depressiya, şizofreniya və parkinson kimi nevroloji və psixiatrik pozğunluqlarla əlaqələndirilir. Ağır depressiya xəstələrinin təxminən 70 faizində bu simptom müşahidə olunur. Kanadanın McGill Universitetindən nevroloq Rose Bagot qeyd edir ki, anhedoniya təkcə həzz ala bilməmək deyil, həm də davranış qabiliyyətinin dəyişməsi ilə bağlıdır.
Tədqiqat zamanı diqqətçəkən məqamlardan biri də stresə məruz qalan siçanlarda travmanın aşkarlanmasıdır. İstirahət edən siçanlarda amigdalanın müəyyən bir hissəsində spontan neyron fəaliyyətinin artması stress tarixçəsi olan heyvanlarla əlaqələndirilib. Bu, stressin səbəb olduğu davranışlardan daha etibarlı göstərici hesab edilir.
Araşdırmanın müəllifləri emosiyaların tənzimlənməsində əsas rol oynayan prefrontal korteksin də öyrəniləcəyini bildirirlər. Bu tədqiqat stressin beyin dövrələrini necə dəyişdirdiyini və anhedoniyanın necə yarandığını anlamağa kömək edir. Tapıntılar, depressiya və digər psixi xəstəliklərin müalicəsində beyin neyronlarının stimullaşdırılması əsasında yeni metodların inkişaf etdirilməsi üçün perspektivlər açır. Eyni zamanda, beynin müqavimət və həssaslıq mexanizmlərini öyrənməklə, insanların stresə qarşı davamlılıq qabiliyyətini artırmaq üçün yeni yollar aça bilər.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Siyasət
13 Fevral 16:50

Sosial
13 Fevral 16:44

Xəbər lenti
13 Fevral 16:38

Gündəm
13 Fevral 15:57

Gündəm
13 Fevral 15:56

Gündəm
13 Fevral 15:33

İdman
13 Fevral 15:09

Xəbər lenti
13 Fevral 15:01

Siyasət
13 Fevral 14:48

Siyasət
13 Fevral 14:46

Gündəm
13 Fevral 14:10

Sosial
13 Fevral 14:02

İdman
13 Fevral 13:59

Gündəm
13 Fevral 13:35

İqtisadiyyat
13 Fevral 13:32

Dünya
13 Fevral 13:17

Siyasət
13 Fevral 12:54

Sosial
13 Fevral 12:53

Gündəm
13 Fevral 12:49

İqtisadiyyat
13 Fevral 11:38

Siyasət
13 Fevral 11:35

Hadisə
13 Fevral 11:26

Gündəm
13 Fevral 10:56

Siyasət
13 Fevral 10:47

Dünya
13 Fevral 10:33

Siyasət
13 Fevral 10:31

İqtisadiyyat
13 Fevral 10:31

Dünya
13 Fevral 10:29

Sosial
13 Fevral 10:14

Siyasət
13 Fevral 09:55

Dünya
13 Fevral 09:53

Dünya
13 Fevral 09:53

İdman
13 Fevral 09:52

Sosial
13 Fevral 09:51

Dünya
13 Fevral 09:50

İqtisadiyyat
13 Fevral 09:48

Analitik
13 Fevral 09:46

Dünya
13 Fevral 09:36

Ədəbiyyat
13 Fevral 09:12

Dünya
13 Fevral 08:58

Ədəbiyyat
13 Fevral 08:43

MEDİA
13 Fevral 08:31

Sosial
12 Fevral 23:48

Xəbər lenti
12 Fevral 23:36

İdman
12 Fevral 23:12

Sosial
12 Fevral 22:51

Sosial
12 Fevral 22:38

Mədəniyyət
12 Fevral 22:14

Dünya
12 Fevral 21:54

Dünya
12 Fevral 21:38

Sosial
12 Fevral 21:15

Sosial
12 Fevral 20:50

Dünya
12 Fevral 20:35

Sosial
12 Fevral 20:17

Xəbər lenti
12 Fevral 19:57

İqtisadiyyat
12 Fevral 19:38

Sosial
12 Fevral 19:32

İdman
12 Fevral 19:31

Dünya
12 Fevral 19:14

Siyasət
12 Fevral 18:50

Dünya
12 Fevral 18:37

Gündəm
12 Fevral 18:28

YAP xəbərləri
12 Fevral 18:27

YAP xəbərləri
12 Fevral 18:11

YAP xəbərləri
12 Fevral 18:09

Dünya
12 Fevral 18:05

Gündəm
12 Fevral 17:25

Gündəm
12 Fevral 17:15

Gündəm
12 Fevral 17:15

Gündəm
12 Fevral 17:13
