“Naxçıvanbank” bağlanmaq riski ilə üz-üzə

AZ RU EN

Ana səhifə / İqtisadiyyat / “Naxçıvanbank” bağlanmaq riski ilə üz-üzə

“Naxçıvanbank” bağlanmaq riski ilə üz-üzə

24.04.2024 [10:35]

Bank aktivlərinin həcminə görə, 22 bank arasında 19-cu sıraya düşüb

Son günlər Azərbaycanın yeganə regional bankı hesab olunan “Naxçıvan Bank”ın bağlanacağı barədə xəbərlər yenidən mediada yer almaqdadır. Belə ki, 2024-cü ilin ilk rübündə aktivləri 12 milyon manat kiçilən bankın maliyyə göstəricilərinin də zəiflədiyi qeyd olunur. Xüsusilə də həmin bankın kredit portfeli ötən illə müqayisədə 28 milyon manata yaxın azalıb. Bankların əsas gəlir mənbələrindən biri olan həmin portfelin qısalması sözsüz ki, vətəndaşlardan lazımi həcmdə depozit cəlb edə bilməməsidir. Belə ki, “Naxçıvanbank”ın depozit portfeli ilk rübdə 15 milyon manat və ya 23,7% azalaraq 48,4 milyon manata düşüb. Bu o deməkdir ki, bankın yığımlarının tempi aşağı düşür. Nəticədə cari və digər öhdəlikləri də artmış olur. Bu isə bankın adının “qara siyahı”ya düşməsi ehtimallarını artırır. Bankın maliyyə vəziyyəti ilə bağlı rəqəmlər bu bankın likvidliyini də çətinləşdirə bilər.

Qeyd edək ki, ötən ilin sonlarında da sözügedən maliyyə qurumunun maliyyə durumu ilə bağlı ciddi problemlərin olmasına dair xəbərlər dolaşsa da, Mərkəzi Bankın rəsmi açıqlamasında illik yoxlama planı zamanı “Naxçıvan Bank” ASC-nin maliyyə dayanıqlığı göstəricilərinin müəyyən edilmiş prudensial tələblər çərçivəsində olması bildirilib. MB “Naxçıvan Bank”ın lisenziyasının məcburi qaydada ləğv edilməsinə nöqtə qoyulub. Ancaq bankın 100% səhmdarı olduğu “Naxçıvan Sığorta” şirkətinin fəaliyyəti dayandırılıb və portfelindəki aktivləri, eləcə də 60 milyon manata yaxın kredit öhdəlikləri “Atəşgah Sığorta” şirkətinə ötürülüb.

Məsələ ondadır ki, 2024-cü ilin birinci rübündə Azərbaycanın bank bazarında göstəricilərin dinamikasında “Naxçıvanbank” ən son yerlərdən birini tutur. İlk 3 ayı 23 bankdan 21 bank xalis mənfəətlə başa vurub, onların sırasında “Naxçıvanbank” da var və bu maliyyə qurumu 5 milyon 291 min manat mənfəət əldə edib.

Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, bank sektorunda aparılan islahatlar cari xarakter daşımır, strateji plana əsaslanır. Yəni, hansısa bir dövrdə normal fəaliyyəti olan banklardan biri bir müddət sonra likvidlik göstəricilərini aşağı düşürməklə bank bazarında ümumi ritmi poza bilər. Yəni, MB-nın növbəti illik plana uyğun yoxlaması zamanı bank sektoru üçün bu cür xarakterik halların meydana çıxması istisna deyil. Bu hallar yaxın bank bazarının təcrübəsindən tanışdır. Ötən il həmin plan çərçivəsində öz likvidliyini itirmiş bankların lisenziyasının ləğvi də bunu təsdiqləyir. Məsələn, sonuncu dəfə aparılan yoxlama zamanı da bu tendensiyanı müşahidə etdik, ötən il “Günay Bank” və”Muğan Bank” ASC-nin lisenziyası ləğv edilib. Yəni, bu prosesin bitmədiyi və 2024-cü ildə də ödəmə qabiliyyəti zəifləyən, öz öhdəliklərini icra etməyən bankların bağlanması istisna deyil.

Bir məsələni də qeyd etmək lazımdır ki, “Naxçıvanbank” və digər bu maliyyə vahidi kimi kiçik qurumların ümumi resursları və aktivləri Azərbaycanın bank sektorunun hərəkətlilik və kredit-resurs axınlarının ötürücülüyü baxımdan ümumi bank sektoruna əhəmiyyətli təsiredici gücə malik deyil. Bu cür bankların ölkənin bank sisteminin aktivlərində xüsusi çəkisi 1,5 faiz, kredit portfelində isə 2 faiz, sektorun öhdəliklərində isə cəmi 1,4 -1,5 faizdən çox deyil. 2024-cü ilin birinci rübünü göstəricilərinə əsasən, “Naxçıvanbank”ın cəmi aktivlərinin həcmi 194,5 milyon manat təşkil edir ki, bu rəqəm hətta ötən ilin sonunda qapadılan “Muğan Bank”ın aktivlərindən (647,9 milyon manat) 3,4 azdır.

Hazırda “Naxçıvanbank” aktivlərini n həcminə görə, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 22 bank arasında 19-cu sırada dayanır. Ümumiyyətlə, hazırda ölkəmizin bank sektorunda ən zəif və sonuncu “dördlük”də “Bank VTB”, “Naxçıvanbank”, “Bank Avrasiya” və “Bank Melli İran” qərarlaşıb ki, həmin bankların aktivlərinin cəmi öhdəliklərini örtməsində çətinliklərinin olması istisna olunmur. Yəni, bankların ümumi kredit portfelinin məbləğinin depozit portfelindən yüksək olması hansısa dövrdə ciddi problemlərin meydana çıxacağına dəlalət edir.

Vəziyyətin bu həddə çatması ən çox adıçəkilən bankda əhalinin əmanətləri üçün qayğı yarada bilər, doğrudur sığortalanmış əmanətlər üçün heç bir problem ola bilməz, həmin vəsaitlər geri qaytarılır, ancaq yüksək faizlə yerləşdirilmiş sığortalanmayan depozitlər və sahibkarların cari hesabları üçün problemin olması mümkündür. Ona görə də, bir çox şəxslərin öz hesablarını başqa banka dəyişməsinə dair məlumatların olması da “Naxçıvanbank”ın “əriməyə” doğru getdiyinə işarədir.

Bütün bu amillər vətəndaşlar üçün də ciddi düşündürücü məsələ kimi nəzərə alınmalıdır. Onlar öz əmanətlərini yerləşdirən zaman bankların maliyyə göstəricilərinə və hesabatlığına xüsusi diqqət yetirməlidirlər. Söhbət təkcə, “Naxçıvanbank”dan getmir, 22 bankın içərisində ən azı 7-8 bankın problemləri hələ bitmiş deyil.

E.CƏFƏRLİ

Paylaş:

Baxılıb: 155 dəfə